Cesarz-kobieta Japonii: Gensho, a współczesny problem abdykacji cesarza Akihito.

Od czasów antycznych, a więc  bardzo dawno temu, albowiem pierwsze ślady miast na japońskim archipelagu datuje się na 8000 lat p.n.e, władca Japonii jest potomkiem bogini słońca Amaterasu, najważniejszego bóstwa w oficjalnej religii kraju shinto. Cesarz jest bogiem na ziemi i to nie zmieniło się po dziś dzień, a ponieważ w kulturach azjatyckich w przeciwieństwie do europejskich system oddania dla władcy opracowano perfekcji... Tylko szaleńcy mogą wierzyć, że to się zmieni. Kiedy abdykujący cesarz Akihito podejmował decyzję o swoim odejściu na emeryturę i cieszeniu się widokiem kwitnących wiśni w zaciszu swego zamku musiał bardzo długo odwlekać tą decyzję. Problemem nie była abdykacja sama w sobie, choć ta według wszystkich źródeł pisanych zdarza się po raz pierwszy w historii, sam problem tkwił  w sukcesji do tronu. Syn cesarza Naruhito nie posiada syna, a kobietom nie wolno obejmować władzy w Kraju Wschodzącego Słońca. Należało zmienić prawo tak, aby kobiety znów mogły zostać panami kraju. Tak znów zmienić, albowiem dawniej mogły władać tym krajem tak samo jak mężczyźni. Historia Japonii zna kilka wybitnych kobiet cesarzy,które władały krajem lepiej niż mężczyźni, a jednak mimo to na wszelkie sposoby starano się wymazać ich dzieje.  Wszytko było dobrze dopóki na tron nie wstąpiła cesarzowa Gensho, a czarę goryczy przelała Koken lub jak kto woli Komyo-kogo i jej romans z buddyjskim mnichem i konflikt z rodem Fujiwara przelały czarę goryczy. Jakiekolwiek imię intronizacyjne przyjmie nowe cesarz, nastanie w dziejach kraju nowa era, od której ponownie będzie liczyć się lata kalendarzowe, ale historia w pewnym sensie zatoczy krąg, albowiem po nowym cesarzu władzę obejmie kobieta i nie będzie to regent. 

 Historia Gensho zaczyna się wraz z cesarzem Tenmu i jego żoną Jito(Unonosarara). Jito to jego bratanica jak i prawowita żona. Do czasu dojścia do władzy rodu Fujiwara rodzina cesarska żeni się między sobą, chodzi tu o zachowanie boskiej krwi potomków Amaterasu. Tenmu utrzymuje przyjazne stosunki z Chinami.Umocnił zwierzchnictwo cesarza nad daymo i wziął w karby urzędników nakazując im sporządzenie kodeksu prawnego zrozumiałego dla każdego obywatela. To on wprowadza do języka słowo ''cesarz'' na określenie władcy. Jego największym problemem było jednak to, że jako pierwszy w dziejach zagarnął władzę nieprawnie i potrzebował wszelkich nawet najdrobniejszych znamion tego, że jest on pełnoprawnym legalnym władcą, a nie uzurpatorem, który zabił prawowitego cesarza; nie kogo innego jak własnego brata i jego syna, który mógł w przyszłości zostać jego następcą. Minie sto lat nim tron powróci w ręce prawowitej linii rodu. Tenmu nie zdążył jednak zbudować zgodnie ze zwyczajem swojego własnego królewskiego zamku i ogłosić nowej stolicy. Po jego śmierci władzę przejmuje Jito, udaje jej się wznieść nową stolicę- Fujiwara-kyo. Nowy pałac jest ogromny , zainspirowany kulturą chińską i jest tak naprawdę swoistym  "Zakazanym Miastem''.To za Jito japończycy stają się ''idealnymi kopistami kultury'', w owym czasie państwo czerpie wzory we wszystkich dziedzinach z kontynentalnego sąsiada.   Jito to bardzo silna osobowość i zasłynęła tym, że bardzo sprawnie i skutecznie ukracała wszelkie bunty, i niesnaski w rodzinie królewskiej, właściwie za nim ktoś zdążył o tym pomyśleć. Jej syn to Kusakabe, który został ożeniony z siostrą Jito-Gemmei. Z tego związku rodzi się cesarzowa Gensho oraz jej brat Monmu.Kukasabe nie przejął tronu po śmierci Tenmu. Po dziś dzień nie wiadomo dokładnie dlaczego nie wstąpił na ''chryzantemowy tron''. Nie znamy nawet lokalizacji jego grobowca, co w tej kulturze oddającej cześć cesarzowi jest bardzo dziwne. Nie pojawia się na ceremonii pogrzebowej swego ojca, umiera być może przed ceremonią swojej koronacji, a być może nawet wcześniej, a fakt ten ukrywano. Jego imię pośmiertne to Okanomiyagyou i tak naprawdę tylko tyle o nim wiemy. Kto go zlikwidował? Jakie bezeceństwa popełnił, że go wymazano? Obydwie możliwości są jak najbardziej prawdopodobne. 

Czy za likwidacją księcia stała Jito czy cesarzowa Genmei, będąca jeszcze wtedy księżną Abe? To też tajemnica. Jito robiła wszystko aby na tronie zasiadł Monmu i posuwała się nawet o tego, że usuwała innych pretendentów. Była niczym Kosem   i mogła też pozbyć się syna aby pozostać regentem.

To za panowania Jito ród Fujiwara zaczyna pokazywać swoje legendarne ''pazury''. Najgłośniejszym wydarzeniem z jej panowania to ustanowienie kodeksu prawnego Taiho, wzorowanego w dużym stopniu na kodeksie chińskim. Wpływy kultury Chin są widoczne coraz bardziej i silniej. Jito wydaje Monmu za Miyako  córkę Fuhito Fujiwary, po raz pierwszy w dziejach w ród cesarski wkrada się osoba z poza niego. Kiedy Jito umiera, szybko z kart historii znika też Monmu,a władzę przejmuje Genmei. To ona usankcjonuje stolicę w Nara i wprowadzi reformę monetarną, a także doprowadzi do pierwszego  spisu historii i legend bóstw Japonii, która w religii shinto jest bardzo rozbudowana. To dzięki niej wiemy dziś o tej religii coś więcej, albowiem do tego czasu wiedza o niej była przekazywana wyłącznie ustnie. W 715 roku abdykuje rzekomo z powodu choroby na rzecz Gensho, a nie prawowitego następcy tronu wnuka Shomu. W rzeczywistości Gensho jest marionetką matki, choć przyszłość pokazuje, że to mogła nie być prawda. Gensho to silna osobowość. Gensho nie jest regentem jak jej matka, lecz tak naprawdę cesarzem i to jest nowość w dziejach. Shonmu jakby przepada z kart historii na jakiś czas, być może bawi się jeszcze zabawkami. I to właśnie ten nie zwykły fakt doprowadził do tego, że kobiety przestały być mile widziane na '' chryzantemowym tronie'', ale też na ten fakt powołał się współczesny cesarz. Uznano to za dowód na to, że kobiety mogą rządzić krajem i wstępować na tron jako cesarze, nie wyłącznie jako regenci. 

 Można powiedzieć kobiety są cesarzami bo taka jest prawdziwa płeć tego boga, który dał światu cesarza, być może i takie było zamierzenie wpisu tego paragrafu do kodeksu Kojiki, jednego z najważniejszych w dziejach Japonii, aczkolwiek legenda ta żyła już wiele wieków wcześniej.  Jej pierwsze imię to Hidaka-hime. Zasiadała na tronie do czasu osiągnięcia dorosłości Shonmu, przynajmniej oficjalnie. Pozostawiła na dworze Fujiwarę no Fuhito, który odszedł z tego świata śmiercią naturalną. Po jego śmierci urząd przejął książę Nagaya, kuzyn cesarzowej i jednocześnie wnuk Tenmu. Odsunięcie od wpływów rodu Fujiwara,który już w owym czasie był dość potężny doprowadziło do późniejszych konfliktów zbrojnych za panowania Shonmu.   W 720 roku ukończono Nihon Shoki, pierwszą książkę opisującą dzieje Japonii, również w tym roku umiera Fuhito no Fujiwara, ustanowiony przez niego system władzy zwany ritsuryo zostaje ponownie zredagowany
i uaktualniony przez jego wnuka Nakamaro. Opublikuje on jednak tekst pod imieniem dziadka, aby uczcić jego pamięć.To kodeks Yori, który scentralizował Japonię i definitywnie umocnił władzę cesarza jako najwyższego pana wszystkich daymo. Władza cesarska osiąga swój szczyt. Wydano wtedy również Kojiki kodeks, który będzie używany właściwie do czasów ery Menji i właściwie prawie nie zmieniany. To Kojiki opisuje pochodzenie cesarza od bogini Amaterasu, dlatego jest tak ważny.

Za panowania cesarzowej dochodzi do jakiejś potężnej epidemii w wyniku czego wymiera duża liczba ludności, bliżej nie opisana choroba uważana jest dziś za dżumę, bądź jakiś rodzaj cholery. Epidemia powoduje zmianę w systemie podatkowym. W wyniku, którego ludność otrzymuje pole pod uprawę wyłącznie na trzy pokolenia,a w czwartym ziemia powraca na własność państwa. Ten akt to inicjatywa księcia Nagaya i zwany jest ''Akt posiadania  w trzech pokoleniach'' , bez wątpienia nie przysporzył on popularności cesarzowej, zważywszy na to, że akt wydany przez cesarzową Jito przekazywał ziemię na własność wieczystą. To może wydawać się mało ważne, jednak w kraju gdzie podatki, płaca i status majątkowy określane są w koku- workach ryżu, stanowi to ogromną zmianę położenia materialnego wielu rodzin. Być może jednak z powodu wymarcia dużej liczby populacji Gensho nie miała innego wyboru. Grób Gensho znajduje się w stolicy Nara i można go zwiedzać. Gensho usankcjonowała władzę cesarską w Japonii i to dzięki niej ród rządzi tym krajem po dziś dzień. Umiejętnie wykorzystywała frakcje polityczne i umiała je wykorzystywać. To na jej postać powoływano się zakazując dostępu kobietą do tronu i na jej postać powołano się, aby ją przywrócić. Jej czasy to początki systemu Koguyo, który będzie trwał  do czasów restauracji Menji. System polegający na powiązaniu najpotężniejszych rodów w kraju ściśle z dworem cesarskim. Była to elitarna grupa czterech rodów, których władza w przeciwieństwie do innych daymo stała się bezwzględnie dziedziczna i nikt nie może im nic odebrać. Z czasem doprowadzi te rody do ogromnej potęgi i w końcu do nieuniknionej wojny domowej i rozpadu kraju na wiele małych państewek, które zjednoczy dopiero Toyotomi Hideyoshi. Ponoć tak jak cesarzowa Wu miała swój prywatny męski harem. Choć kobiety zasiadały potem na tronie Japonii jeszcze kilka razy, to jednak Gensho stała się symbolem tego, że kobiety nie powinny władać krajem, mimo iż Koken prowadziła zdecydowanie bardziej rozpustne życie. Zarzucano jej brak dalekowzroczności gdy wynosiła do wszechpotężnej władzy owe rody i tu rzeczywiście można powiedzieć, że być może jest w tym ziarenko prawdy. Jednak w owym czasie, aby scentralizować kraj i zapobiec temu co wydarzyło się kilkaset lat później, droga była tak naprawdę jedna. Również nowy system podatkowy nie spotkał się z uwielbieniem, ale jeśli rzeczywiście epidemia zabrała kilka tysięcy ludzi, był to jedyny sposób, aby ci co pozostali przy życiu mogli przejąć ziemię po innych i móc zarabiać na swoje utrzymanie;być kimś więcej niż  złodziejem czy żebrakiem. Choć w  Japonii potem jeszcze zdarzały się regencje kobiet, to przypadek Gensho był wyjątkowy, albowiem jako jedyna wstąpiła na tron po swojej matce mimo iż żył męski potomek rodu. Wbrew pozorom nie była regentem, a pełno-prawnym cesarzem, choć potem abdykowała na rzecz Shonmu.  Konserwatywni uczeni wykazywali, że panowanie kobiet może być jedynie tymczasowe, albowiem tradycje sukcesji dotyczą wyłącznie mężczyzn. Kobiety mogą być wyłącznie regentami, a postać Gensho nie poświadcza tego aby była ona regentem, albowiem Shonmu naprawdę znika na ten  czas. Po czym wysuwano argumenty polityki Gensho, głównie te przedstawiające jej historię panowania raczej niekorzystnie. Jak pokazała jednak historia nie są to argumenty do końca prawdziwe. To właśnie historia Gensho i Koken doprowadziły do tego, że trzeba było zmienić prawo, aby nowy cesarz posiadający wyłącznie córki mógł wstąpić na tron i nie obawiać się, że najstarsza ciągle istniejąca dynastia świata może zostać odsunięta od władzy gdy na tronie zasiądzie jego córka.Prawo zostało zmienione po wielu latach sporu i cesarz Akihito mógł wreszcie spokojnie odejść na emeryturę, odpoczywać i nie przejmować się tym co stanie się z krajem i rodem, gdy rak, z którym walczy od kilku lat dokona dzieła.


''Historia Japonii'' Conrad Totman, J.Tubilewicz ''Historia Japonii'', en.wikipedia'' gensho'',