''Piękna i bestia'' prawdziwa historia i jej morał. Petrus i Katarzyna Gonsalvus.

W 1571 roku eskadra Wielkiego Przeora Franciszka Lotaryńskiego porywa statek  wiozący pielgrzymów do Mekki z Konstantynopola. Na statku znajdują się dwie kobiety, które zostały porwane i przekazane w prezencie Katarzynie de Medici. Królowa Francji ochrzciła je  nadając  im imiona: Katarzyna i Małgorzata, po czym uczyniła swoimi dwórkami. Sprawa ochłodziła stosunki polityczne pomiędzy obydwoma krajami i ciągnęła się 25 lat, w końcu matce dziewcząt Francja wypłaciła odszkodowanie. Czy była to właśnie ta Katarzyna, kobieta która poślubiła bestię? Piękna i bestia, bajka znana i stara jak świat. Bajka, która doczekała się wielu ekranizacji i mało kto wie, iż bajka ta wydarzyła się na prawdę, a człowiek taki żył i był nawet ambasadorem. Wszystko zaczęło się we Francji na dworze Katarzyny de Medici i jej męża Henryka de Valois. Katarzyna pochodziła z rodu pierwszych prywatnych bankierów , ludzi bardzo wpływowych i w owym czasie posiadających już papieża wybranego ze swojego rodu. W młodości jako sierota trafiła na dwór papieża , gdzie mimo iż była z nim spokrewniona doznała poniewierki. Kiedy Petrus Gonsalvus trafił na dwór królowej, dokładnie nie wiadomo. Według legend w dniu koronacji jako prezent od Hiszpanów. Miał w każdym razie 10 lat. Musiał zostać porzucony jako człowiek już chodzący, gdyż jak potem opowiadał wychowywał się w jaskini przy pomocy dzikich zwierząt. Gdyby był dzieckiem nie chodzącym już prosto nie nauczyłby się chodzić.  Hiszpanie chcieli w ten sposób poniżyć królową, która nie pochodziła ze starego szlacheckiego dworu, a z  nowicjuszy, którzy kupili tytuł. Kwestia przybycia tego człowieka jest jednak po dziś dzień sporna. Wiadomo iż był prezentem od Hiszpanów dostarczonym w złotej klatce i skutym kajdanami połączonymi łańcuchem przez co nie mógł nawet się sam dobrze poruszać. Hiszpanie nigdy nie lubili Francuzów,  a tak bliski związek rodu królewskiego we Francji z papieżem   tym fanatycznym ''obrońcom wiary Chrystusowej'', którzy mordowali w jego imieniu wręcz wyśmienicie, nie był na rękę.

Siłą rzeczy ten sojusz osłabiał ich pozycję i wpływy w Watykanie. Tą dziwną owłosioną istotę przedstawiono jako ogromną małpę, krwiożerczą bestię rodem z baśni o wilkołaku, znalezioną na Wyspach Kanaryjskich i wręczono królowej. Hiszpanie rozwlekli wykład o stworzeniach zesłanych z piekła i o tym jaka to krwiożercza bestia . Katarzyna długo patrzyła na owy dar, ale zdecydowanie nie przypominała jej małpy, a bardziej człowieka, choćby ze względu na   genitalia , postawę ciała i to, że klatka piersiowa nie była owłosiona. Kobieta, która miała swoim dworze Nostradamusa z pewnością wierzyła  i widziała wiele, ale nie aż w takie bzdury. Królowa miała odrzec iż czymkolwiek to jest to na pewno nie małpa i nie demon. Katarzyna z niechęcią przyjęła prezent rozkazała go zamknąć w jednej z komnat oraz  sprowadzić najlepszych medyków i obserwować. Szybko okazało się, że królowa miała rację to nie była małpa, wilkołak ani bestia. To był człowiek. Być może postać przypomniała królowej jej dzieciństwo i poczuła jakiś sentyment do poniewieranej istoty. Zdecydowała się na nadać mu imię i rozpocząć kształcenie. Tak w zamku Fontainebleau zaczęła się rodzić historia :'' Pięknej i Bestii''. Petrus Gonsalvus był pierwszym znanym człowiekiem cierpiącym na chorobę zwana hipertrichoza (syndrom wilkołaka) , choroba może spotkać właściwie każdego z na,s a obecnie na świecie z tą chorobą żyje około 2000 ludzi. Objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach, na których zazwyczaj ludzie nie mają włosów; głównie twarzy i dłoniach. Czemu tak się dzieje? Każdy z nas w łonie matki jest owłosiony na całym ciele drobnymi mikroskopijnymi włosami, jest to ochrona skóry przed płynem łożyskowym. W wielkim skrócie przed tym, aby skóra się ''nie rozmiękła'', ale nie tylko. Tuż przed urodzeniem włosy  najzwyczajniej w świecie wypadają i przychodzimy na świat tacy jak przychodzimy, u ludzi z tym syndromem do wypadnięcia włosów w wyniku mutacji genu nie dochodzi, włosy będą im towarzyszyć już przez całe życie. Mutacja zachodzi właśnie tuż przed porodem.  Mutacja ta prawdopodobnie nie jest mutacją nową, ale jakby pozostałością genetyczną po naszych przodkach, która powodowana nie do końca jeszcze wiadomo czym się odzywa.  Ci ludzie są czystym potwierdzeniem tego iż człowiek rzeczywiście ma wiele wspólnego ze zwierzętami. Co nie znaczy iż są głupsi, głupota wyglądu nie ma. Katarzyna obmyśla plan zemsty na Hiszpanach,jednocześnie w jakiś sposób pragnie dać tej istocie przyszłość,  ale aby do tego doszło Petrus musi stać się dystyngowanym dworzaninem; kulturalnym i oczytanym. Petrus szybko się uczy, w przyszłości będzie władał kilkoma językami, zna podstawy dworskiego zachowania, udostępniono mu zasobną bibliotekę i prywatnego nauczycieli. Uczą go ci sami, którzy wychowują następców tronu i są zdumieni inteligencją i szybkością nauki.Biznesu uczy go sama Medyceuszka, w przyszłości jego rodzina biedy nie dozna. Jednak na razie  Petrus nie jest pokazywany na dworze. Królowa wszystko planuje powoli. Petrus zostaje mianowany diukiem.  W końcu nadchodzi czas aby wydać bestię za mąż. Na żonę wybrano dwórkę królowej również Katarzynę. Kobieta jest jedną z lepiej wykształconych dwórek i obytą w świecie. Czy była to ta sama dwórka porwana ze statku, nie wiadomo, nie zgadzałoby się to z przybyciem Petrusa na dwór, ale nie można tego wykluczyć. Katarzyna wie, że ma być żoną dworaka wykształconego, kulturalnego i w przyszłości ambasadora. Prawdopodobnie nie wiedziała o tym kim ma być ten człowiek i jak wygląda. Po dworze na pewno plotki już w owym czasie chodziły, przecież nauczyciele, lekarze nie brali się z znikąd , ale wielu pewnie uważało, że postać została już przekazana dalej bądź iż to tylko legendy. Katarzyna widzi męża po raz pierwszy w pałacowej kaplicy. Od tyłu to przystojny mężczyzna w pięknym haftowanym złotą nicią stroju, ale kiedy się obraca...Katarzyna nie jest już zachwycona. Kobieta  wie, że jeśli sprzeciwi  królowej de Medici czeka ją surowa kara, a de Medici słynęli z trucia i osiągania swoich celów za wszelką cenę już od kilku dobrych wieków. Do ślubu dochodzi. Para udaje się do komnaty Petrusa jednak widząc niechęć do siebie dziewczyny , mężczyzna nie obywa z nią poślubnego stosunku, ku wielkiemu rozżaleniu medycznych podglądaczy, którzy już marzyli o tym iż ukaże się gwałcąca kobietę bestia. Miał ją jedynie pogłaskać i powiedzieć iż wie jak wygląda, gdyż ma w swoim domu lustro, nie zamierza jej wyrządzać krzywdy gdyż dosyć jej zaznał w swoim życiu, po czym wsiąść książkę i oddalić się . Od tego momentu Petrus zaczyna się oficjalnie pojawiać na dworze. Nie wiadomo kiedy Katarzyna pokochała Petrusa, ale wiadomo, że mimo nacisków Petrus nie tknął kobiety dopóki ta nie zdecydowała o tym sama. Podglądacze czuwali cały czas, aby wszystko opisać. Petrus o tym nie wiedział, a dawne zamki miały swoje ukryte przejścia i wizjery. W pewnym sensie Petrus otrzymał godne życie i był traktowany jak człowiek, jednak był  również swego rodzaju atrakcją turystyczną.  Pytanie czy de Medici mogła dać mu więcej?... Zdaje się, że dała najwięcej co mogła w tamtych czasach. Na pewno de Medici dała mu lepsze życie niż daliby mu Hiszpanie,ale dalej brakowało tolerancji dla inności. Z tym jest problem jednak i dziś. Choć jak na tamte czasy, o których mówimy była ona i tak z jej strony ogromna, przecież królowa mogła go trzymać dalej w klatce niczym małpę, albo pokazywać w cyrku jako wilkołaka. W XIX wieku słynny Joseph Merrick będzie miał mniej szczęścia i zrozumienia , choć żył kilkaset lat później. Dwórka odkrywa, że ta istota ma wiele do zaoferowania. On naprawdę o nią dba, jest dla niej dobry, jednocześnie może z nim rozmawiać na wiele tematów politycznych, filozoficznych czy chociażby o książkach.Umie ją rozśmieszyć i jest czuły.  Petrus rzeczywiście bowiem był wykształcony lepiej niż większość dworaków, taki też był cel planu.  Kiedy się pokochali daty nie możemy ustalić, ale zarówno dzieci pary jak i podglądacze twierdzili iż było to bardzo dobre i zgodne małżeństwo. Katarzyna Gonsalvus rodzi w sumie siedmioro dzieci, część z nich rodzi się niestety podobnych o ojca, część całkiem zdrowych.Pierwsi potomkowie rodziny-synowie, rodzą całkowicie zdrowi, ku zadowoleniu królowej, która dzięki temu może powiedzieć miałam rację, to człowiek. W owym czasie medycy zastanawiali się czemu tak się dzieje, dziś wiemy iż mutacja jest przekazywana wyłącznie na jeden rodzaj płci różnej od dawcy genetycznego Lavinia i Antonia były więc włochate. Katarzyna de Medici i jej mąż wreszcie podejmują decyzję Petrus Gonsalvus i Katarzyna Gonsalvus zostają wysłani na dwór Habsburgów do Małgorzaty Parmeńskiej córki nie kogo innego jak tego, który wiele lat temu przysłał w kajdanach i na łańcuchach prezent. Petrus ma być tam ambasadorem Francji, oczywiście de Medici nie informuje kto ma tam przybyć. Widok nowego ambasadora jest dla Habsburgów szokujący, a jeszcze bardziej źle znoszą to iż istotę,którą przedstawiali za demona muszą o cokolwiek prosić. Co gorsza to nie jest żaden głupek i doskonale radzi sobie ze wszelkimi manipulacjami politycznymi. Po części Petrus pewnie też miał z tego satysfakcję. 

Hiszpanie mieli utarty nos. Dzieci z chorobą zostały przekazane na inne dwory, były traktowane różnie, ale miały w miarę wszystko zapewnione, za to można obwinić rodzinę królewską, ale należy brać poprawkę na czasy.  de Medici naprawdę dała mu wspaniałe życie jak na ówczesne czasy. Po śmierci królowej rodzina przeniosła się do Włoch na dwór diuka Parmy do Capo di Monte, tam wreszcie mogli prowadzić spokojne życie bez gapiów i zaznać trochę spokoju. Petrus zarządza tutaj interesami diuka i swoimi. Czy świadectwa rodziny są wystarczającym dowodem na to iż ta dwójka ludzi się kochała, czy też było to małżeństwo z przymusu. Istnieje pewna mała miniatura przedstawiająca parę, która może być dowodem szczerych uczuć. Katarzyna Gonsalvus trzyma jedną rękę na ramieniu męża , a drugą delikatnie ściska. Przeżyli ze sobą czterdzieści lat, a pewne dokumenty podpisane przez Petrusa, jego notatniki jak i akty zgonu obydwojga zachowały się po dziś dzień. Gonsalvus miał prawdopodobnie 80 lat w dniu śmierci. Katarzyna została wdową i tu pojawia się kolejny dowód jej miłości. Petrusowi odmówiono oficjalnie chrześcijańskiego pochówku, a jednak Katarzynie udało się namówić księdza do przyjścia z odpowiednią liturgią do zmarłego, co odnotowano w aktach. Z miejscem na cmentarzu było już gorzej, ale to i tak jak na owe czasy wyczyn. Dzięki temu znamy datę śmierci Petrusa, w owym czasie nie było bowiem państwowych aktów zgonów. Czy rodzina Gonsalvus była pierwowzorem Pięknej i Bestii, zdecydowanie tak. Ich historia była znana,a w pierwszych wydaniach baśni na załączonych obrazkach widzimy nie bestię, a włochatą postać. Kilka miesięcy przed ukazaniem się nowej wersji filmu  wytwórni Walta Disneya: ''Piękna i Bestia'' , pojawił się w zagranicznych telewizjach dokument'' True Story of the Beauty and the Beast'', film opowiadał historię Petrusa Gonsalvusa i porównywał z  postacią z baśni, a także proces choroby genetycznej  i historię współczesnej  najbardziej znanej Bestii , dyrektora Narodowego Cyrku Meksyku, jednego z najsłynniejszych cyrków akrobatycznych świata.  W Meksyku jest bowiem prawny  zakaz występowania zwierząt w cyrkach. Człowieka również wykształconego i mądrego to Larry Gomez nie miał jednak tak szczęśliwej historii małżeństwa, po porodzie jego żona odeszła i zabroniła widzeń z dzieckiem, ze względu na wygląd męża. Pytanie po co było zachodzić w ciążę, skoro nagle partner stał się odrażający. Gomez jest również aktorem i 2 lata temu ponownie się ożenił, oby tym razem szczęśliwie. Ciężko określić motywy domu de Valois z jednej strony dali człowiekowi wszystko co było można, z drugiej dzieci z chorobą brutalnie zabierali i oddawali niczym zabawki na inne dwory. Jednak, może w ten sposób je ratowali. Co kierowało Katarzyną de Medici, po części być może rozumiała cierpienie Petrusa, sama zawsze nazywana była brzydką, zaznała upokorzeń od dzieciństwa i musiała walczyć o swoje. Kochała męża, ale ten nigdy nie kochał jej, już kilka miesięcy po ślubie sprowadził na dwór metresę, którą musiała tolerować aż do jego śmieci. Metresę ,którą musiała błagać aby ta poprosiła jej męża o to by ją zapłodnił gdyż potrzebny jest następca tronu z legalnego łoża. Dopiero po jego śmierci mogła  skończyć jej życie. I zrobiła to bardzo dobrze w stylu de Medici. Katarzyna nie miała urody, ale jak się potem okazało była świetnym politykiem i tylko dzięki niej Francja jako tako się trzymała. Kiedy na tron wstąpi Henryk VI Burbon zaczną się rozróby, które już zapowiedział los ostatniego z rodu de Valois, także króla Polski Henryka III de Valois. To mogły być motywy, które wpływały na to iż starała się dać tej istocie wszystko co mogła i na ile mogła... Ale jednocześnie być może gdzieś pewnie głęboko, dalej miała wątpliwości czy Petrus był człowiekiem. Smutną prawą jest też to iż nie mogła chronić jego odmiennych dzieci , o ile mogła chronić jego jako ambasadora i dopiec ciemnocie hiszpańskiego dworu. Nie wybierała jednak domów dla tych potomków, w których dzieci owe były traktowane źle. Nawet jeśli były atrakcją turystyczną, to miały godne życia, a Antonina została wydana za mąż i miała zdrowe dzieci. W kolejnych pokoleniach choroba Petrusa całkowicie zanikła. W pewnym sensie w owych czasach mogła zrobić dla nich jedynie to doskonale wiedząc, że w normalnym świecie znów zakuto by ich kajdany,albo co gorsza spalono na stosie.Tylko dając im ochronę dworów, które będą nimi zachwycone, mogła dać im bezpieczeństwo,a Petrusa chroniła sama. Niestety nie wiele w sprawie  naszego postrzegania ludzi zmieniło się i dzisiaj. Dalej, a może znów liczy się wygląd, ludzie  muszą mieć płoty na zębach nawet jeśli tego nie potrzebują, bo ktoś wmówił im iż są dzięki temu są piękniejsi, kosmetyczki przeżywają oblężenie, kobiety wyrywają brwi o zera i malują czarną kreskę , bo ktoś im wmówił, bo trend itd... Uroda i wygląd dalej są najważniejsze, a potem gdy mija i nagle odkrywa się, że z tą drugą osobą nie ma o czym rozmawiać dochodzi do rozwodu. A w rzeczywistości do życia z drugim człowiekiem na więcej niż godzinę; nie liczy się wygląd, ale to jaki jest wewnętrznie. Jego zachowanie , nazwijmy banalnie ''dusza'' bardziej zacieśnia związek miedzy ludźmi niż wygląd czy seks. To pewnie także chciała pokazać Katarzyna i to pewnie chciał pokazać ten, kto uczynił historię nieśmiertelną publikując ją.  To pewnie też odkryła jego żona.  A i jeszcze jedno świat jest piękny przez to iż jest różnorodny. Choć politycy generalnie mówią co innego, ale tylko wyłącznie dlatego, że im bardziej ludzie są nie wykształceni, prości i wycięci z jednej formy tym łatwiej nimi rządzić. Tylko wielki władca umie rządzić inteligentnymi równymi sobie ludźmi, a takich teraz nie ma. To co wydaje się, bądź twierdzi iż jest dobre, wcale nie musi być dobre, a może być bardzo źle. To co wydaje się, bądź twierdzi iż jest złe może okazać się dobre. To co wydaje się piękne może okazać się paskudne, a to co paskudne okazać się piękne. Stara prawda o świecie; dwie twarze Janusa. Dwie twarze Stwórcy, od początku uzupełniające się i potrzebne. Tylko ignorant, fanatyk tego nie pojmie, albo...Ten pradawny sekret, odkryły obie Katarzyny. Petrus Gonsalvus był tego najlepszym dowodem.

Bibliografia: en.wikipedia Petrus Gonsalvus, Tognina Gonsalvus, allthatisintresting.com Petrus Gonsalvus an the Real Beauty and the Beast story, Andre Clot '' Sulejman Wspaniały i jego wspaniałe stulecie''

Lilith pierwsza żona Adama, biblijna feministka. Co usunięto z chrześcijańskiej wersji biblii i doprowadziło do zmiany roli kobiety. Ewolucja patriarchatu.

Wszyscy wiemy, że teksty  chrześcijańskiej Biblii , które mamy obecnie powstały pomiędzy IV a V wiekiem naszej ery, wielokrotnie były zmieniane głównie ze względów politycznych. Wiele z nich odrzucono, choć były zdecydowanie starsze od tych, które pozostały w kanonie. W szczególności teksty  ze Starego Testamentu, stamtąd naprawdę  wyrzucono wiele fragmentów, tak jak chociażby historię o Adamie, Ewie i Psie , czy Lilith pierwszej żonie Adama. Przetrwały tylko najbardziej krwawe fragmenty, a powód tego był prosty; chciano przedstawić Żydów, jako krwawych zabójców Jezusa. Udało się, trafiło to wielu głów. Choć Żydzi kamienowali nie krzyżowali, ale dziś dla wielu drobny szczegół. Był to cel polityczny, który po dziś dzień ma swoje konsekwencje. Sama Thora i Talmud były również zmieniane wiele razy , wraz z tym jak zmieniało się społeczeństwo żydowskie, po zetknięciu się z plemionami nomadów czyli zalążkiem przyszłych Arabów. Wiemy to albo i nie wiemy , bo w dzisiejszym kościele często można usłyszeć :'' Ojcze mój , który jesteś w niebie'', bądź ''Przyjdź królestwo moje''. Nad czym płaczą sami księża, nawet w tym radiu. Jednak powinniśmy zdawać sobie z tego sprawę aby nie stać się tymi, z którymi podobno idziemy na wojnę i mamy ją zwyciężyć. Oni też ślepo biorą każdy werset świętej księgi za prawdziwy.Święte Księgi miały jednak zupełnie inny cel i należy poznać ich całość, a nie wyrywać fragmenty aby zrozumieć o czym są. Z czasem słynne prawo: "Żyd jest z matki Żydówki, bez matki Żydówki nie ma Żyda'', zaczynało ograniczać się wyłącznie do tego. Choć Israel po dziś dzień jest jedynym krajem, w którym to kobieta daje obywatelstwo dziecku nie mężczyzna. Jest to naturalnie najbardziej normalne, bo jak stwierdzają statystyki, a nasze są w tej kwestii w Europie najgorsze, wielu mężczyzn wychowuje nie swoje dzieci i nawet o tym nie wie.  Również prawo decydowania przez kobietę, o tym z kim się zwiąże z czasem zniknie. To słynne: '' Zapytaj Rachelę'' z czasem ulegnie takiemu zapomnieniu, że małżeństwa będą aranżowane. Tak naprawdę jedyną nie zmienianą księgą w historii Religii Ksiąg jest  Księga Estery. Symbolem największej wolności kobiety jest Lilith. Lilith przetrwała w kulturze pierwszego najbardziej czystego kościoła chrześcijańskiego- bizantyjskiego i jego pochodnych, a także pojawi się w Koranie. 

A więc kim jest Lilith?

Boska demonica, żona Lucyfera, potężna, piękna uwodzicielka, wabiąca biednych mężczyzn do swego łoża, demon zabijający dzieci, pani nocy, matka demonów, najwybitniejsza prostytutka. Z kolejnymi wiekami stawała się coraz bardziej potworna, co raz bardziej zła.Kult Lilith pojawia się już w czasach sumeryjskich na całym terytorium Ziem Kanaan.Jej imię oznacza tyle co ''Wiatr''. Dopiero później stanie się również boginią nocy. W Thorze pojawia się w apokaliptycznej wizji Edomu w  Księdze Izajasza:'' ... demony natkną się na hieny i koźle-demony (fauny)będą się wzajemnie nawoływać, tylko Lilith będzie tam odpoczywać i znajdzie dla siebie schronienie...''. Warto wspomnieć o tym, że Izajasz w swoich czasach chodzący brudny nago po miastach nie był zbyt szanowanym obywatelem. Rzymianie zaczną ją łączyć z boginią Lamią.

Jaka jest historia tego demona? Czy jest on demonem? Według Ksiąg nie do końca, to istota ludzka skazana na nieśmiertelność. Bóg tworzy Lilith w tym samym momencie co stworzył Adama, ma być jego żoną. Jest jego pierwszą partnerką, ale od początku Adamowi nie przypada do gustu ta kobieta. Kiedy  Adam ujrzał ją po raz pierwszy, była cała jeszcze we krwi i śluzie. Nie spodobało mu się to, więc Bóg  przekształca ją zgodnie z jego życzeniem. Adam widać zapomniał jak wyglądał kiedy jego tworzono.  Teraz to kobieta piękna , wyjątkowo piękna; jest idealna, ale Adam ma zawsze jakieś do niej pretensje. Przede wszystkim Lilith kwestionuje jego zdanie, nie zawsze się z nim zgadza. Chce robić to co zechce, pragnie wolności i równego traktowania, skoro powstali w tym samym momencie. A po za tym co najgorsze dla Adama podczas stosunku, pragnie być na górze, a nie na dole. To go poniża, doznaje wtedy silnego orgazmu, czuje się zbyt zniewolony, więc oddala Lilith. Opowiada Bogu o tym jaka to nie dobra istota, która go gnębiła i nim pogardzała. Można powiedzieć pierwsze kłamstwo  pierwszego człowieka. Lilith udaje się na pewną wyspę, gdzie samotnie spędza czas. Czasem odwiedza ją Samael ( Anioł Śmierci) nie wiadomo jak; w którymś momencie zaczyna ich coś łączyć. Thora  tutaj nie precyzuje dokładnie relacji tych dwojga, lecz snuje domysły... Czy w końcu się zakochują, czy po prostu dla przyjemności dochodzi pomiędzy nimi do stosunku. Tymczasem Adamowi zaczyna brakować kobiety.Biologii nikt nie oszuka, choć niektórzy próbują opowiadać takie bzdury. Adam prosi Boga by Lilith wróciła.  Bóg decyduje się sprowadzić Lilith    z powrotem, wysyła trzech aniołów, ale Lilith odmawia. Mimo iż ci grożą jej śmiercią, stanowczo odmawia. Opowiada im prawdziwą wersję zdarzeń; swoją wersję, o poniżaniu, traktowaniu z góry, wykorzystywaniu. Stwierdza, że woli rodzić trupy niż dzieci takiego mężczyzny. Woli umrzeć. A po za tym nie może już wrócić gdyż odbyła stosunek z innym- z  Samaelem. Może mówi tak w złości.  Przeklina również potomstwo Adama. Anioły odstępują. Odpowiedź o rodzeniu trupów na pewno nawiązuje do postaci Samaela tak jak wola śmierci. Lilith stwierdza, że woli być z nim choć to nawet nie możliwe gdyż on jest aniołem, a ona człowiekiem. Samael traktował ją po prostu na równi ze sobą. Gdyby Lilith była rzeczywiście potworem i jej wersja byłaby nieprawdziwa analizując inne teksty w Thorze; Bóg by ją zabił. Jednak ją oszczędza. Musiał więc  stwierdzić po raz pierwszy, że Adam kłamie. Może to wina tego, że gdy go tworzył był tam ktoś jeszcze.

Bóg nie ma wyboru, zna Lilith za dobrze, zostawia ją w spokoju.Z czasem Lilith staje się demonem.  Z żebra Adama tworzy nową kobietę... Ewę. Ta mu bardzo odpowiada, nie wymaga niczego, zawsze się ze wszystkim zgadza, jest nawet ładna; nie jak Lilith, ale do zaakceptowania. Nie zaprzecza, a przede wszystkim podczas stosunku jest pod spodem, przez co Adam ma nad nią większą władzę, a on sam pełni rolę pana w akcie prokreacji. Słodka niewinna Ewa. Tak naprawdę słodka, głupia Ewa. Samo tworzenie Ewy z Adama, też ma swój cel propagandowy, jest ona już mu poddana w pewnym sensie; powinna być wdzięczna za istnienie. Lilith nie musiała.Ponoć to Lilith przemieniła się, bądź nasłała węża, aby ujawnić prawdziwą twarz Adama. A głupiutka Ewa... Daje się nabrać. Dalej historia jest raczej znana. Zdumiewające czemu, aż tyle tekstu usunięto. Dziś mało która chrześcijanka wie kim była Lilith i o to chodziło tym ,którzy wybierali kanon ksiąg; wzorem miała być posłuszna ślepo-wierząca Ewa.

A więc Lilith nie jest potworem, nie jest zła, ona po prostu chce mieć takie same prawa w stosunku do swojej osoby. Z czasem patriarchalny świat dopisze jej co raz gorsze rzeczy. We wschodnich tekstach nie znajdziemy nic o tym aby została żoną Lucyfera. Nawet tego, że on ma żonę. W łacińskich tekstach jak najbardziej.

To właśnie ten mit, najbardziej wpływa na zachowanie arabskich mężczyzn. Rola Ewy w związku. W szczególności tych z Afryki, naszych kochanych migrantów. Otóż wielu z nich twierdzi, że każda kobieta jest w pewnym sensie prostytutką i istotą gorszą. Gdyż to on mężczyzna jest tą stroną, która jest na górze i daje coś od siebie.On jest stroną czynną, kobieta to natomiast strona bierna, ona leży pod nim z rozłożonymi nogami i bierze. Zważywszy na ich wiedzę biologiczną te stosunki mogą tak wyglądać. W tych krajach nie ma lekcji biologii, mężczyźni nie wiedzą co to menstruacja, ani jak wytwarzają spermę, o chorobach wenerycznych nie wspominając. To wynika już  z Koranu, nie z Biblii.  Tak najprościej i najdelikatniej opisać tą opinię, reszty proszę się domyśleć.  A co z Lilith? Lilith stała się muzą wielu artystów. Najsłynniejszy obraz Lilith namalował John Collier, piękna naga kobieta tańczy z wężem.  Lilith tak na prawdę istniała w kulturze Ziem Kanaan od zawsze; łączono ją z Asztarte tamtejszą boginią miłości i wojny. Przecież to zawsze idzie w parze. Jej postać była czczona przez większość ludów tamtych rejonów. Dziś trudno stwierdzić, z której kultury przeszedł jej kult do Biblii. Najczęstsze teorie mówią o Fenicjanach. Tak czy owak Lilith od zawsze niczym późniejsza Rachela była symbolem feminizmu i wolności. Symbolem odtrąconej prawowitej żony, która była swemu mężowi równa od zarania dziejów. I miała wszelkie prawa od Boga aby być równą i decydować o sobie.Lilith wspiera w kultach odtrącone, wzgardzone żony.Ta demonica tak naprawdę nie jest taka zła jak się ją przedstawia.Kult Lilith jest tak stary jak świat, jest ona od zawsze. Lilith po prostu nie miała wyboru i Bóg to wiedział. Którą wybieracie?

Bibliografie:Mitologie Świata ''Fenicjanie, Thorah, Pismo Święte ''Biblia Tysiąclecia'', Lilith en.wikipedia,

Umina Berzeviczy inkaska księżniczka i tajemnica zamku Niedzicy

Czy Umina była podobna do siostry Atahualpy? Być może.

Teraz będzie trochę egzotycznie z polskim wątkiem, ogromnym skarbem i kobiecie, może nie wojowniczej, ale w owym czasie najbardziej ściganej, którą w końcu zabito. Mowa o inkaskiej księżniczce Uminie i Niedzicy. W XIV wieku pochodzący z Węgier ród Berzeviczych buduje tutaj zamek. Ich potomek Sebastian Berzeviczy w XVIII wieku wyjeżdża do Ameryki Południowej, w owym czasie to jedna z najlepiej rozwijających się kolonii. Dziś ciężko to sobie wyobrazić. Tam żeni się z inkaską księżniczką również Uminą .Z tego związku rodzi się dziewczynka Umina.  Matka Uminy miała być spokrewniona z Atahualpą. Czemu Atahualpa jest tak ważny, jeśli ktoś nie wie jak skończył ostatni władca Inków przypominany: Hiszpanie zażądali w zamian za jego życie komnaty wypełnionej złotem, oczywiście komnatę wypełniono, ale Hiszpanie nie dotrzymali umowy, co doprowadziło potem do zamieszek, a złoto przepadło. W taki o to sposób złoto, którego od wieków poszukiwali najróżniejsi łajdacy i państwa kolonialne w potrzebie w niemałej liczbie trafiło do rodu Berzeviczych. Podobno inkascy władcy rozdzielili większość państwowego skarbca pomiędzy swoje szlachetne rody, na wieść o tym iż Pizarro zbliża się do stolicy. To tzw. Skarb Inków, który przeszedł do wielu legend. Mężem Uminy miał być potomek Tupaca Amaru,prawdziwego ostatniego władcy Inków, który schronił się w Macchu Picchu  i prowadził wojnę partyzancką. Był jednak bardziej władcą nominalnym niż realnym, dlatego większość podręczników wspomina tylko o Atahualpie.

Tupac Amaru I

 W 1780 dochodzi do jednego z pierwszych powstań wolnościowych w Ameryce Południowej pod wodzą Tupaca Amaru II, dziś jest kwestią sporną czy był on spokrewniony rzeczywiście z rodziną królewską Inków w jakikolwiek sposób.Nie można jednak tego wykluczyć. Swoje imię wywodził od ostatniego króla. Tupac Amaru II w końcu został schwytany przez Hiszpanów i rozciągnięty pomiędzy końmi. On również jest ważny w tej historii albowiem to właśnie jego krewniak Andreas jest wybrankiem Uminy. W owym czasie umiera też żona Sebastiana.Nie wykluczone, że rodzina brała jakiś udział w powstaniu.

Tupac Amaru II, jeden z pierwszych ''el Libertadores'' Ameryki Łacińskiej

 Pod koniec rewolty  Sebastian Berzeviczy wyjeżdża wraz z córką do Europy, ponoć ze sobą wiezie coś bardzo cennego. Wyprowadzają się do Wenecji. Kiepski wybór, to miasto szpiegów od wieków.Umina rodzi Tupaca Amaru III, na późniejszym chrzcie  otrzymuje imię Antoni. Mąż Uminy niebawem znika w tajemniczych okolicznościach i odnajduje się oczywiście martwy. Berzeviczy wraca do zamku. Rodzina stara się jak najmniej wychodzić z domu, sama Umina i dziecko nie wychodzą z niego wcale, jest z nimi  cały czas kilku wiernych indiańskich wojowników. Sebastian sprowadza dodatkowe straże. Nie pomogło. Umina zostaje znaleziona zasztyletowana przed wejściem do zamkowej kaplicy. Morawsky Krumlov to ostatnia szansa uratowania choć jednego z potomków.Sebastian spisuje testament i akt adopcji wnuka przez rodzinę Benesz. Oddaje chłopca od opiekę ubogiego krawca i kościelnego, który jest bardzo dalekim krewnym - Wacława Benesza. 21.06.1797r. Tupac Amaru III staje się Antonim Berzeviczy, zostaje ochrzczony, a rok później zapisany w parafialnych księgach jako syn Wacława i Anny Beneszów.Tu pojawia się pytanie czy to rzeczywiście ten sam Antoni.Sam Sebastian umiera w klasztorze, dokąd trafia w wyniku ran po pojedynku. Sebastian miał ukryć skarb na zamku. Sprawa cichnie, ale Antoni ma wiele dzieci, wiedzie im się biednie, większość z dzieci umiera w dzieciństwie. Antoni na łożu śmierci wyznaje prawdę o swoim pochodzeniu i skarbie jednak zakazuje go szukać. Potomkowie rodzą się i odchodzą,aż pojawia się Andrzej Benesz. Andrzej usilnie chce udowodnić powiązanie rodu Benesz z Brzeviczymi, na zamku odnajduje tajemniczy pojemnik, a wewnątrz kipu; legendarny system zapisu Inków, który niestety po dziś dzień nikt nie umie odczytać i kilka złotych figurek. Wszyscy zainteresowani giną w niewyjaśnionych okolicznościach również sam Andrzej Benesz, poseł PRL,  który ginie w bardzo dziwnym wypadku samochodowym. Jeśli ktoś kiedy będzie umiał odczytać kipu pewnie odnajdzie skarb... Musiał on być ogromny skoro zginęło aż tylu ludzi. Czemu zginęło aż tylu? Sam zamek w Niedzicy jest niczym legendarna twierdza św. Graala - kielicha, który używał Chrystus podczas Ostatniej Wieczerzy, poszukiwanego przez wieki, miał mieć niezwykłą moc nieśmiertelności. Mowa o katarskim zamku Montsegur, on również był połączony z podziemnymi jaskiniami; niestety zalanie okolicznych terenów przez wody nowego zbiornika retencyjnego, utrudnia poszukiwania.

Andrzej Benesz i legendarne znalezione kipu

Z samą Uminą mogło być również tak jak z Graalem, albowiem wielu uważa, że nie chodziło o sam kielich, ale o potomków Jezusa. Jest to bardzo prawdopodobne , albowiem w owym czasie Żyd bez żony jeszcze w tym wieku, zostałby ukamienowany za bycie gejem. Co jeśli Umina rzeczywiście była powiązana z Atahualpą i Tupakiem,  a skarbem był na to dowód, wtedy naprawdę cała rodzina musiałaby zginąć, w Peru Indian dalej jest więcej niż białych, podważyłoby to skutecznie władzę. Samo powiązanie z po dziś dzień czczonym rewolucjonistą Tupakiem Amaru II już stanowiło ogromne niebezpieczeństwo. Istnieje w polskich artykułach teoria, że Umina była żoną samego Tupaca Amaru II , jednak nie znajduje ona żadnego potwierdzenia w biografii Tupaca, zachodnich artykułach czy polskich artykułach naukowych, prawdopodobnie wynika to z błędu imion. Najbardziej znani historycy(także z Polski)badający ten temat nie podają takiego faktu.Czy Andrzej Benesz był rzeczywiście potomkiem Berzeviczów czy tylko za takiego się podawał to już kwestia sporna. Ostatnim pewnym potomkiem inkaskich królów jest Antoni Berzeviczy. I jeszcze jedna ciekawostka w 2003 Gloria Estefan nagrała piękną piosenkę Hoy, której teledysk nagrywano w Machu Picchu, fabuła teledysku nawiązywała do historii Tupaca Amaru II i jego przepowiedni, że kiedyś powróci i uwolni ciemiężonych. Oby kiedyś ten dzień nadszedł.


Bibliografia: J.Wojtczak ''Powstanie Tupaca Amaru'', J.Walczak: ''Inkowie i Tajemnica Machu Picchu'', ''Z Machu Picchu do Niedzicy''

 

 

 

 

Generał Fu Hao- historyczna Mulan?

 

 

Grobowiec i pomnik generała Fu Hao

 

 

Mulan legendarna kobieta żołnierz , która poświęciła się i poszła do wojska zamiast starego ojca. Stała się symbolem nabożności synowskiej(zdumiewające, że nie ma po dziś dzień w europejskich językach żeńskiej formy tego określenia). Przez 12 lat brała udział w wojnach i doszła do wysokiego stanowiska. Nikt przez wiele lat nie rozpoznał jej płci. Istnieje prawdopodobieństwo, że Hua Mulan miała historycznego odpowiednika, to być może generał Fu Hao. W 1976 r w Chinach odkryto dziwny grób, był to kurhan wysoko postawionego żołnierza z ogromnymi darami. Grób był nie naruszony. Znaleziono liczne artefakty z jadeitu , drogocennych kamienni i 468 obiektów wykonanych z brązu. Wojownika pochowano z szesnastoma niewolnikami i sześcioma psami złożonymi w ofierze. Wszystko wskazywało na to iż był to wysoko postawiony generał. Jest to zresztą jeden z najokazalszych grobów generalskich w Chinach, dziś odwiedzany przez wycieczki.  Owszem był to bardzo ważny generał, ale skrywał sekret; szkielet generała wykazał jasno, tym generałem była kobieta.

Prawdopodobnie tak wyglądała Fu Hao

Przez wiele lat Chiny nie pokazywały światu tej historii z prostej przyczyny; w komunistycznych Chinach rola kobiet była w owym czasie porównywalna do roli kobiet w Indiach, żeby było śmieszniej reżim powoływał się na dawne tradycje. Odkrycie grobowca mogło tą filozofię podważyć. Świat o kobiecie generał dowiedział się dopiero tak naprawdę za sprawą programu ''Kobiety Wojowniczki'' prezenterką była odtwórczyni roli Xeny- Lucy Lawless. Program przedstawiał historyczne ''feministki'' z różnych regionów świata.Dziś rola kobiet w Chinach jest zdecydowanie inna, głównie za sprawą pani Peng Liyan, żony prezydenta. Mało kto wie, że pan prezydent nie wiele widzi po za nią. Aktorka Gong Li wspomina w jednym z wywiadów o swojej rozmowie z  matką, która nawet nie marzyła o tym,że kiedyś kobiety będą decydować o tym czy będą pracować, już nie mówiąc o wyborze partnera; także o tym jak wiele szykan słuchał jej ojciec pozwalając jej się kształcić. Sama Gong Li jest zresztą feministyczną skandalistką- groziło jej więzienie za wieloletnie życie na tzw. ''kocią łapę'' i bynajmniej nie chciała tego zmieniać.
 Fu Hao znana również jako Lady Hao zmarła około 1200 roku p.n.e. była wysokiej rangi generałem a także kapłanem, co zdarzało się bardzo rzadko. O jej młodości nie wiemy prawie nic. Była jedną z wielu żon cesarza Wu Dinga najważniejszego z dynastii Shang. Wu Ding miał 64 żony, ale fakt tak ogromnego grobowca świadczy o tym, że Fu Hao musiała być dla niego niezmiernie ważna, lepiej stała się jego oblubienicą. Poprzez małżeństwa Wu Ding  kultywował w ten sposób tradycję łączenia podległych, podbitych bądź przynależnych plemion z domem panującym. Tak prawdopodobnie Fu Hao dostała się na dwór.  Jak została generałem tego nie wiemy, ale być może w legendzie o Mulan jest ziarno prawdy. Fu Hao służyła wiele lat i równie dobrze własnie dzięki temu mogła zostać żoną władcy. Na pewno nie została generałem od tak. Chiny od zarania dziejów są bardzo biurokratyczne. Po za tym skąd wzięłyby się jej umiejętności, a po śmierci aż takie poważanie. W inskrypcjach ukazuje się jako dowódca licznych zwycięskich kampanii militarnych. Pokonała m.in. plemię Tu-Fang, które wiele lat dręczyło państwo Shang. Kontynuowała kampanie wojenne przeciwko sąsiednim Yi, Qiang i Ba. W szczególności ta ostatnia kampania po dziś dzień jest opiewana w chińskiej historii jako mistrzostwo zasadzki. Do 1976 r. jednak nie wiedziano, że inicjatorem tego wydarzenia była kobieta. Fu Hao dowodziła liczbą 13 000 żołnierzy, pod jej komendą służyli legendarni generałowi Zhi i Hou Gao, utrwaleni w tradycyjnych chińskich powieściach typu waxia. Również owe bitwy przetrwały w waxia, tylko do tej pory wszyscy sądzili, że dowódcą był mężczyzna. Jeszcze bardziej niezwykła jest rola Fu Hao jako kapłana odprawiającego liczne tajemne rytuały pradawnej religii chińskiej, które były zarezerwowane dla mężczyzn. Mówimy o bardzo dawnych czasach, kiedy o konfucjanizmie i taoizmie jeszcze nikt nie słyszał. Pradawna chińska religia ma wiele podobieństw do współczesnego koreańskiego szamanizmu czy japońskiej oficjalnej religii shinto. To również czasy gdy kształt państwa środka dopiero zaczyna się tworzyć, także dzięki Fu Hao. Oczywiście dopiero Shi Huangdi doprowadzi do pierwszego historycznego zjednoczenia ludów i zostanie cesarzem.Wcześniejsze czasy to głównie legendy, które możemy potwierdzić dopiero teraz. Fu Hao nie wiele czasu spędzała w pałacu więcej na wojnie. Prawdopodobnie pełniła też rolę dyplomatki. Być może Fu Hao pełniła również funkcję wyroczni, o czym świadczą odkryte w grobowcu naczynia wykonane z brązu i  skorupy żółwi. Posiadała własne lenno, którym zarządzała wyłącznie sama i została matką księcia Jie. Zmarła przed swym mężem, co doprowadziło do tego iż dynastia Shang została zagrożona i pokonana przez atakujące państwo Gong. Wu Ding złożył swojej żonie w owym czasie  wiele ofiar licząc na pomoc za grobu. Niestety Fu Hao już nie było.Czy Fu Hao była historyczną Mulan? Być może nie wykluczone.

 

Bibliografia: Chinese Women Fu Hao, Badass Ladies of Chinese History, en.wikipedia: Hua Mulan, Fu Hao, Wu Ding,

 

 

Huangdi Wu Zetian; jedyna kobieta cesarz w dziejach Chin.

W 2006 Zhang Yimou nakręcił film ''Cesarzowa'', był to jeden z ostatnich filmów reżysera tak spektakularnych i wysokobudżetowych , który dotarł do Polski. Film był luźno oparty na powieści, ale przede wszystkim  nawiązywał do historii cesarzowej Wu i jej potomkiń , a także do obalenia władzy dynastii Tang  w dniu Święta Chryzantemy.  Łączył więc kilka historii w jedną. Złe tłumaczenie oryginalnego tytułu z '' Klątwy Złotego Kwiatu'' na ''Cesarzową'' doprowadziło do błędnych interpretacji filmu opartego na powieści i historii kilku potężnych kobiet w dziejach Chin. Wu była zdecydowanie najważniejszą z nich. Feniks to jedno z imion Wu ( W Azji ludzie zmieniają imiona przynajmniej pięć razy w życiu , kiedy przekraczają pewien wiek lub zmienia się ich status)

Wu Zetian  to pierwsza i jedyna oficjalna kobieta cesarz w historii Chin. Panowała w czasach dynastii Tang. Urodziła się   17.02.624 r. ,  w bogatej rodzinie, dzięki czemu otrzymała wykształcenie. Była córką handlarza  i jego drugiej partnerki pani Yang. Do pałacu została prawdopodobnie oddana  przez matkę, w momencie kiedy umarł ojciec. Czemu? Być może przyrodni bracia zaczęli bardzo źle traktować siostry, o czym może świadczyć fakt, że pani Yang wciągu kilku miesięcy pozbyła się wszystkich córek oprócz jednej, która była najmłodsza. Pałac był szansą na ucieczkę od podporządkowania się braciom, a także przyszłościową szansą awansu dla pozostałych członków rodziny. Miejsce na dworze załatwił kuzyn, ale Wu musiała być i tak naprawdę piękna, aby wygrać konkurs. Jak wyglądało życie na dworze. Dwór był skorumpowany i to nie zmieniło się przez wieki, już Konfucjusz próbował jakoś temu zaradzić.  Życie na chińskim dworze było najtrudniejszym życiem jakie można było otrzymać, ale również- jeśli wiedziałeś jak- dawało niesamowitą władzę.  Był to zresztą  dwór zdecydowanie dużo ważniejszego państwa, które  przez wieki rozdawało karty. Handel Jedwabiem  i drogimi przedmiotami z Chin, w tym przyprawami stworzył i utrzymywał Bizancjum, a potem Osmanów.Było to życie w miejscu  zdecydowanie bardziej brutalnym niż bizantyjski ginceum czy późniejszy osmański harem.   Należy tutaj zaznaczyć , że po dziś dzień w Chinach podobnie jak i w Japonii posiadanie papieru nie daje prawa bycia kochanym, a tym bardziej do bycia pełnoprawną żoną. W szczególności w Chinach nie przywiązuje się do tego w ogóle wagi i konkubinat jest akceptowalny, choć do niedawna karalny. Kobieta związana z partnerem otrzymuje tytuł ''pani'' przynależy on do konkubiny, kochanki czy żony. W Japonii jest nawet takie powiedzenie: '' Do posiadania dzieci jest żona, do miłości wyłącznie gejsza, a do seksu prostytutka''.Azjaci są po prostu realistami i nazywają rzeczy po imieniu.

Kobiety  otrzymywały tytuł  gdy przebywały w bliższym związku z mężczyzną od dłuższego czasu bez względu na to czy były żonami, czy nie. Jak wyglądał chiński pałac.Najważniejsze miejsce zajmowała cesarzowa; czyli prawdziwa ''papierowa'' żona i matka potomka cesarza ( uproszczam, bo nie zawsze musiała mieć papier po prostu była w szczególności wybraną, najczęściej ze względów politycznych). Po cesarzowej kolejne miejsce w hierarchii zajmują  żony pierwszego stopnia zwane Paniami, nie zawierały one już związku małżeńskiego formalnie. Najczęściej było ich cztery. Potem sześć żon drugiego stopnia. Ostatnią wyższą rangą było Dziewięć Piękności czwartego stopnia. Wu trafiła do piątej rangi zwanej Dziewięcioma Talentami. Głównym zajęciem kobiet z piątego stopnia była zwyczajna służba jako pokojówki. Wu musiała szybko zdobyć umiejętności, aby przebić się przez tłum 125 kobiet. Z czasem każdy cesarz wprowadzał swoją hierarchię i stopnie.

Pewnie nigdy nie przebiłaby się w tym świecie, gdyby nie szereg skandali związanych z dziećmi cesarza Taizonga i śmierć cesarzowej.  Taizong to powszechnie uznawany najpotężniejszy władca dynastii Tang...Tak na prawdę to on ją stworzył, choć pierwszym władcą był  jego ojciec. Przez wieki stanowił miarę do której porównywano innych. Przyłączył chociażby Wietnam i Kazachstan, nawiązał najważniejsze kontakty z Bizancjum, zacieśnił kontakt z Japonią, ale z dziećmi i rodziną było gorzej. Cheng-qian wolał życie na pustyni w obozowisku Turków, był chromy, a do tego homoseksualny, nie pomogło nawet stracenie kochanka.Ojciec w końcu go przepędził. Zhi wykazywał podobne skłonności, był dodatkowo manipulowany przez brata; więc wzniecał bunty przeciw ojcu.Co gorsza pojawiły się dziwne zabawy w śmierć tatusia. Taizong doskonale zdawał sobie sprawę z tego co się dzieje... Sam przecież obalił ojca i wymordował paru braci. Jedynie Gaozong wykazywał zainteresowanie władzą i państwem.Jednak początkowo w ogóle nie brano go pod uwagę. Posiadając tak kiepskie potomstwo Taizong na pewno pragnął kolejnego dziedzica, a do tego potrzebna była nowa konkubina. Kiedy Wu trafiła na dwór cesarzowa już nie żyła, więc Taizong mógł nie baczyć na kolejność brania kobiet do łoża. W owym czasie był już bardzo podejrzliwy i eliminował ludzi z imieniem Wu... Czemu zapomniał o tej kobiecie? Podtruwał również konkubiny, prawdopodobnie nie znał jej rodowego nazwiska, albowiem kiedy Wu trafiła do pałacu otrzymała nowe imię, a nazwisko przepadło. Jaki był powód? Cesarz usłyszał od wróżbity, że w trzecim pokoleniu dynastia Tang znajdzie się pod panowaniem kobiety... Będzie to Król Wojny, czyli '' Wu Wang''. Wu oznacza w języku chińskim również króla, ale on sam nie był trzecim pokoleniem więc mógł nie obawiać się swej własnej konkubiny. Mimo śmierci Wende; Wu na pewno pełniła funkcje pokojówki ważniejszych konkubin, być może poznali się gdy ona sprzątała, bądź usługiwała jednej z dam. On pomyślał o Wu, a Wu o nim...A także o Gaozong'u.  Pewne jest, że ich romans zawiązał się jeszcze przed śmiercią ojca. W tym czasie Wu  była  już związana na dobre z  Taizongiem. Jak go poznała? Nie wiadomo. Oficjalna wersja jest mało prawdopodobna. Opowiada ona o spotkaniu cesarza podczas jazdy konnej i edukacji cesarza jak poskromić krnąbrnego konia. Wu na pytanie co zrobić ze zwierzęciem miała odpowiedzieć, że należy je wybatożyć prawie na śmierć.Jest to stwierdzenie jak najbardziej odpowiadające dalszym losom cesarzowej, więc kto wie może jest w tym ziarenko prawdy.

Cesarzowej, która doprowadzała swoich wrogów do tego, że pragnęli umrzeć, a ona złośliwie zostawiała ich przy życiu. Należy podkreślić, że nie była jedyna w dziejach, ale najwięcej o niej napisano. Miało to też swój cel; chciano w ten sposób zdusić przestępstwa w zarodku. W wielu przypadkach to się udało, w wielu nie. Wtedy metody trzeba było użyć. Najprawdopodobniej jednak para poznała się  w apartamentach kogoś  z wyższą rangą, kiedy Wu  usługiwała tej osobie.

Romans z Gaozongiem doprowadził do tego, że zaczęto uznawać za kazirodztwo związek macochy i pasierba. W rzeczywiśtości tak nie jest

Po śmierci cesarza Wu jak wszystkie kobiety z pałacu trafiła do klasztoru, ale kiedy Gaozong wstępuje na tron powraca do pałacu; co jest precedensem. Niektórzy historycy twierdzą, że Wu sprowadziła  cesarzowej Wang, która nie mogąc mieć dzieci była zazdrosna o nową konkubinę Xiao. Wang była żoną Gaozonga. Znając historię romansu  męża, zdecydowała się na desperacki krok. Sprowadza jego dawną miłość na dwór, aby odwrócić uwagę od konkubiny Xiao. Mało prawdopodobne. Najprawdopodobniej to Gaozhong sprowadził Wu.  Pomiędzy kobietami jest silna rywalizacja . Wang w końcu zostaje oskarżona o uduszenie córki urodzonej przez  Wu, co doprowadza ją do upadku.  Wang i jej matka zostają oskarżone o czary i wygnane z pałacu. Czy Wu sama zabiła córkę, aby zrzucić na nią winę? Nie wiadomo. Może wykorzystała śmierć dziecka, a  może  rzeczywiście Wang to zrobiła.  Wu doprowadza do śmierci Wang i konkubiny Xiao.

Urodziła cesarzowi  czterech synów.Losy jej dzieci są burzliwe. Li Hong umiera młodo. Był nieślubnym dzieckiem urodzonym jeszcze w klasztorze,prawdopodobnie został otruty po tym jak stanął w obronie przyrodnich sióstr , które były więzione i skazane na śmierć głodową.

Xian zostaje wygnany i zmuszony do samobójstwa.W 675 Gaozong doznaje wylewu i mianuje Wu regentem. Od tego momentu Wu więzi bądź zabija wszystkich, którzy staną na jej drodze. To cesarzowa Wu przyłączyła w kampanii wojennej Koreę, która pozostanie lennikiem Chin na wiele wieków z bardzo krótką przerwą. Korea jest bardzo potrzebna Chinom, albowiem wbrew obiegowej w Europie tradycji; to w Korei wynaleziono produkcję jedwabiu. To tam były największe przetwórnie  nie w Chinach. Chiny prowadziły głównie handel materiałem. Wu podporządkowuje sobie również Afganistan. Gaozong popełnił zdecydowany błąd zostawiając klauzulę w testamencie, w której zaznaczył, że: ''Jeśli nie będzie zgody w ważnych sprawach państwa decyzję podejmie cesarzowa''.

  Na tron wstępuje Zhongzong, którego matka niczym Kosem obala i obsadza na tronie młodszego syna Ruizonga; ogłaszając go  w krótkim czasie upośledzonym. Ten również nie pozostaje długo panem,. Zostanie obalony, a Zetian  zostaje pełnoprawnym cesarzem. Zhaozong piastował swoje stanowisko, ale tylko oficjanie. Jego pierwsza żona znika w niejasnych okolicznościach za sprawą cesarzowej. Druga Wei jest jak najbardziej oddana Wu, ale jednocześnie uczy się od niej. Nigdy nie wybaczy teściowej śmierci dwóch córek. Zhaozong nie wstąpił na tron natychmiast jak rozkazał ojciec... Cesarzowa długo zwleka z ceremonią, co jest  wyłącznie jej złośliwością. W 690 roku Wu po detronizacji swoich synów proklamuje nową dynastię Zhou. Tą nazwą  nawiązuje do pierwszej dynastii Chin, ale nie należy ich mylić. Potem ogłasza się cesarzem -huangdi, to określenie jest zarezerwowane od czasów Shi Huangdi - pierwszego cesarza Chin, dla pełnoprawnego władcy państwa.

Dlatego  należy odnosić do niej tytuł cesarzowa, jak do polskiej królowej Jadwigi w początkach jej panowania. Ona również  przez ten okres dziejów jest  królem. Również była suwerenem w przeciwieństwie do Wu została potem zmuszona do małżeństwa i oddania części władzy. Dopiero wtedy stała się królową. Takie czasy. Wu nigdy władzy nie oddała dobrowolnie.

Wu była osobą brutalną; jednej z konkubin kazała obciąć wszystkie kończyny. Brutalnie rozprawiała się ze wszelkimi buntami mimo to ceniła sztukę i doprowadziła do rozwoju Chin. To za jej czasu powstają słynne groty Longmen.  Udoskonaliła kodeks prawny , rozwijała sztukę, wprowadziła na dobre do Chin buddyzm, gdyż konfucjańskie zasady rządów zdecydowanie uważały kobietę za   nie zdolną do tego. To za jej czasów żył sędzia Di. Postać popularna w wielu filmach i książkach.Sędzia Di jest zgodnie uznawany za pierwszego historycznego śledczego i kryminologa. A przestępstwa szerzą się w owym czasie ogromnie,a  jednak Wu umie je ukrócić.  Wu lubiła otaczać się pięknymi kochankami i śmiało można powiedzieć, że stworzyła swój męski harem. Usunęła 80 % starych urzędników, ale faktem jest, że byli oni skorumpowani, za to zyskała uwielbienie ludu.Pomyliła się tylko w kilku procentach(dokładnie 10%). Już ten fakt świadczy, że Konfucjusz miał wiele racji. Po wielu latach panowania Taizonga jako pierwsza potrafiła doprowadzić do nadwyżek w dochodach. Kwitnie handel Jedwabnego Szlaku.Wiele nomadów ściągało do Chin aby tu się osiedlić  i żyć, oficjalnie przybywali do tego kraju z powodu klęsk żywiołowych i biedy w swoich państwach; nie oficjalnie by się wzbogacić. To nomadzi doprowadzą do upadku dynastii. Ci uchodźcy.Pierwsze bunty zaczęły się już za panowania Wu; chociażby Qapagan. Konflikt z nim doprowadził do naruszenia podstaw władzy cesarzowej. Wu starzejąc się jak każdy  uzurpator i tyran zapominała o tym jak łatwo można utracić władzę. Dużą rolę w negocjacjach z Qapaganem odegrał sędzia Di, ale i tak doprowadziło to do długoletniej wojny. Z czasem nawet sędzia Di chciał przywrócenia Zhaozonga na tron.  Kiedy umarł sędzia,  Wu miała stwierdzić: '' Od teraz pałac jest pusty''. Na dworze znów pojawiło się zepsucie,  a starzejąca się cesarzowa go nie widziała.  Ma już wtedy prawie siedemdziesiąt lat. Wu  udało się coś osiągnąć w stosunkach rodzinnych, posługując się licznymi mordami, doprowadziła do zjednoczenia rywalizujących ze sobą rodów Li i Wu. W końcu syn obalił matkę. Cesarzowa zamieszkała w Pałacu Świtu, z czasem coraz bardziej słabnie, spisuje testament ,w którym zrzeka się tytułu bogini i huangdi . Zhangzong wielokrotnie odwiedzał matkę, która go wyśmiewała i jednocześnie jakby przepowiadała, że pozwalając dworakom dojść do głosu źle skończy, a Wei jest jeszcze gorsza od niej samej. W 707 roku Taiping córka cesarzowej Wu  i siostra Zhangzonga planuje bunt. Spisek zostaje wykryty, a cesarzowa Wei żona Zhangzonga i księżniczka Anle decydują się na desperacji krok... Zhangzong zostaje otruty, a na tron wstępuje jego syn Changmao. Anle odsuwa Wei i wprowadza politykę, która da jej miano:'' Drugiej Cesarzowej Wu''. Jest jednak już tylko regentką. Anle była jedyną córką Wei, która przeżyła; nie wiadomo dlaczego. Wei zemściła się w ten sposób za śmierć Yongtai i Yide. Przez wieki biografowie nie byli przychylni cesarzowej Wu pokazując jedynie czystki dworskie; a nie reformy , podboje i rozwój kraju. Przedstawiono ją jako potwora, ale prawda jest taka, że nie była ona pierwsza i ostatnia w tych poczynaniach na chińskim dworze. W tym miejscu szanse przeżycia mieli wyłącznie ludzie tacy jak Wu. Feniks po prostu miała tyle szczęścia w nieszczęściu, że ktoś opisał jej losy i nie zniknęła z kart historii jak inni jej podobni. Jak pokazała historia wszystkim swoim potomkom płci żeńskiej przekazała twarde wojownicze geny. Wu mogła zmienić nazwę dynastii, ale w historii zapisała się jako ostatni potężny władca dynastii Tang. Za czasów dynastii Yuan pewna Koreanka doprowadzi do wyzwolenia Korei zostając ostatnią cesarzową Chin... Cesarzową Qi, najbardziej równą cesarzowej Wu. Wu zmarła 16.12.705 roku i została pochowana z Gaozongiem. Co ciekawe w miejscu, w którym powinna znajdować się ufundowana przez dzieci stela- nie stoi nic. To piękny grobowiec, do którego niestety trudno się dostać. Można to zrobić jedynie konno, bądź na wielbłądach. Postać Wu stała się inspiracją dla wielu filmów i powieści.

Bibliografia : ''Wu chińska cesarzowa'' Jonathan Clements, ''Curse of the Golden Flower'' en.wikipedia,

Horemheb ostatni władca XVIII dynastii, mściciel czy zabójca?

Horemheb z Amonem i Mut

Generał Horemheb ostatnia postać tragicznego końca XVIII dynastii. Twórca pierwszego w historii spisanego na papierze kodeksu prawnego zwanego:'' Prawem(Edyktem) Horemheba''. Prawa równie okrutnego,  a może i nawet bardziej okrutnego niż prawo Hammurabiego. Za uchylenie się od płacenia podatków np. w postaci daniny ze skóry wołu, przewidywano: ''100 batów, w tym 5 krwawiących ran''. Winnym wymuszeń obcinano nos i skazywano na wygnanie. Horemhebowi należy oddać, że łapówkarskim urzędnikom i tym którzy wykorzystywali swój urząd do przekrętów bezwzględnie ucinał ręce i batożył. Nie wahał się również przed stosowaniem takich kar jak wymordowanie rodziny na oczach winowajcy czy gwałt. To bez wątpienia bolało bardziej niż obcięcie ręki. To on ustanowił instytucję sądu składającego się z ławy sądowniczej. On sam do swojej osoby kodeksu nigdy  nie stosował, uwielbiał łapówkarstwo i przekręty. Był panem i władcą, w pewnym sensie można powiedzieć:'' wolno mu było'', w końcu kiedy wstąpił na tron stał się bogiem. Ten człowiek był swoistą kreaturą wojny, najgorszym obliczem tego co tworzy wojna, kiedy się przebywa na niej zbyt długo.

 Kim był? Czy miał wpływ na śmierć Tutankhamona? Na pewno miał wpływ na śmierć księcia Zannanzy  z kraju Hatti, to w końcu on był w owym czasie najważniejszym żołnierzem państwa. W tym jednym momencie ułożył się z Ay.  Horemheb był bardzo ambitnym człowiekiem, który podobnie jak Ay stał zawsze po swojej stronie, ale rozumiał też dwie zasady rządzące światem:

1)Czasem należy wyrządzić zło, w celu osiągnięcia wyższego dobra.

2)Wróg mojego wroga jest moim przyjacielem.

Horemheb z bóstwem Amonem

Tutankhamon nie umarł naturalną śmiercią, już w 1969 roku stwierdzono w tylnej części jego czaszki dziurę, która powstała od silnego uderzenia głownią maczugi bądź miecza. Zabijając księcia z Hatti , Egipt został wciągnięty w długoletnią wojnę, którą zakończył Horemheb, ale nastąpiło to dopiero wtedy gdy został faraonem. To on rozprawił się doszczętnie z kultem Atona zarządzając niszczenie wszelkich pomników związanych z Akhenatenem, Semenkhare i Tutankhamonem. To również on wymazywał ich imiona i w to miejsce wpisywał swoje. Likwidował nawet miejsca związane z Tutankhamonem już po jego powrocie na łono starożytnej religii. Dowodem na to jest chociażby zniszczenie kolumnady ufundowanej przez Tutankhamona na cześć Amenhotepa III w Karnaku oraz jego świątyni grobowej. Sceny przedstawiające święto Opet zostały nietknięte, ale wymazano imię Tutankhamona, a wpisano Horemheba. Zniknęła również stela restauracyjna Tutankamona obwieszczająca powrót do dawnej religii; powstała  w tym miejscu stela Horemheba . Olbrzymie posągi przy wejściu do świątyni w Karnaku ufundowane przez młodego władcę zostały sprofanowane dwa razy. Najpierw zrobił to Ay wpisując swoje imię,a  potem Horemheb. Monumentalna aleja sfinksów łącząca świątynie Karnaku i Luksor po dziś dzień- to dzieło Horemheba. Z czego powstała? Z budynków Achetaton.  Przez blisko trzydzieści lat panował twardą żołnierską ręką. Kiedy w państwie brakowało pieniędzy nie wahał się plądrować groby w Dolinie Królów,aby zapewnić budżet państwa. Jednak częściej robił to  kiedy jemu brakowało pieniędzy. Nie zawahał się zrobić tego również z grobowcem Ai, ciekawostką jest jednak czemu ominął grób Tutankhamona. Nie wiedział o nim?... To mało prawdopodobne... Z jakiegoś powodu nie chciał.  W dolinie el-Amarna znajduje się grobowiec Paatenenhaba; część naukowców przypuszcza, że należał on do Horemheba, ale część uważa, że nigdy nie przeniósł się do Achetaton. Jako żołnierz musiał tam przynajmniej bywać. Horemheb rozpoczął swoją karierą już za panowania Amenhotepa III, ale wysoką pozycję otrzymał dopiero za panowania Tutankhamona, może to właśnie spowodowało, że w pewnym sensie darzył faraona jakimś sentymentem i nie tknął jego grobowca. Owszem grobowiec został otwarty , ale sam Horemheb rozkazał go zamknąć i  opieczętował z powrotem. Jak wielu w owych czasach on również pochodził z ludu. Tutankhamon ofiarował mu grobowiec w Sakkarze. Bez wątpienia człowiek , który całe życie spędził na walce z Hetytami musiał doznać szału na wieść o liście Anchsenamon do ich władcy. Część historyków uważa, że już jako faraon zmusił ją do ożenku. Są to głównie ci którzy uważają , że Anchsenamon żyła jeszcze długo po śmierci Tutankhamona przechodząc z rąk do rąk; najpierw jako żona Ay, a potem Horemheba... Zamknięta gdzieś w odmętach haremu. Jest to mało prawdopodobne. Ti była tak ambitną kobietą, że na pewno nie zgodziła się na drugą żonę, po za tym nigdzie nie odnotowano faktu iż Ay pojął za żoną kobietę związaną z prawdziwymi członkami dynastii... Prawdą jest jednak, że rok temu odkryto grobowiec, który uważa się, że być może jest grobowcem Anchesenamon; nie są to jednak potwierdzone dane. Oczywiste jest, że odnalezienie jej grobowca wiele w tej historii wyjaśni.Horemheb na pewno nie cierpiał pacyfizmu Akhenatena, a po śmierci Ay jako naczelny dowódca łatwo zajął tron. Pod koniec panowania Horemheba po rewolucji amarneńskiej nie było już śladu. Horemheb posuwa się dalej;lata swojego panowania liczy od śmierci Amenhotepa III. Zmienia również wystrój grobowca w Sakkarze, którego nigdy nie użyje. Na swoich wizerunkach dodaje symbole władzy królewskiej, czyniąc się potomkiem Amenhotepa III. Niektórzy rzeczywiście chcą w nim widzieć  nieślubnego potomka Amenhotepa III...Chcą także w nim widzieć biologicznego ojca Tutankhamona.Każda z tych wersji wydarzeń jest mało prawdopodobna. Bez wątpienia wykonawcą śmierci Zannanzy był Horemheb, w tym momencie na pewno sprzymierzył się z Ay. To on dysponował oddziałami  i miał odpowiednie środki, ale Ay był wezyrem miał dostęp do wszelkich najtajniejszych miejsc pałacu. Być może już wtedy był królem, a to jeszcze bardziej ułatwiało zadanie. Co zaś tyczy się Tutankhamona, Horemheb na pewno wiedział, że nie była to naturalna śmierć.Musiał znać sprawcę, ale gdyby to był on; nie szanowałby tak jego grobowca. Zdecydowanie bardziej winą można obarczyć Ay. To Ay jako wezyr miał najbliższy dostęp do władcy.To  on decydował kto wejdzie do pałacu i z niego wyjdzie oraz czy w ogóle wyjdzie. Wezyr przez wieki był drugą osobą po władcy. Tutankhamon musiał zginąć z prostych przyczyn zbliżał się do wieku męskiego, Ay dłużej nie mógłby być regentem, co gorsza Tutankhamon znika w tym momencie kiedy zaczyna sam podejmować decyzje; czasem negując poglądy regenta. Zaczynało dochodzić do konfliktów, a Ay zbyt długo czekał na to , żeby być panem Egiptu, by teraz oddać władzę młokosowi. To Tutankhamon ukrył wszelkie skarby po swoich najbliższych.To pewne, że nie zrobił tego jako małe dziecko, ale kiedy dojrzał naturalnym jest ,że przypomniał sobie kto naprawdę był jego: ''Wielkim Ojcem''. Może pomagał mu w tym Horemheb, w końcu grobowiec KV 55 został również nietknięty. Sam władca na pewno nie przenosił trumien własnymi rękoma.

Aleja sfinksów łącząca Luksor i Karnaku

 Horemheb na pewno nie bał się żadnej klątwy skoro okradał inne grobowce, mógł więc okraść i te... A jednak tego nie zrobił. Czy pomógł również w zniknięciu Anchesenamon?...Być może. Jeśli została żoną Ay, była młodą,  a przede wszystkim płodną kobietą; czym zagrażała Ty. Urodziła dwójkę dzieci, co prawda martwych i została w ciąży z pogrobowcem. To było zagrożenie nie tylko dla Ty, ale również dla Horemheba, który w tym czasie ma już wytyczony cel - pokazał go zabijając księcia. Horemheb zamyka listę  XVIII dynastii. Czy był mężem Anchsenamon? Tego się nie dowiemy dopóki nie odnajdziemy jej grobowca. Wiemy , że miał w haremie mniej znaczącą kobietę, której imię zdumiewająco jest podobne do imienia Anchesenamon...To Amenia.Nie wiemy skąd się wzięła, ani kim była.To imię może być rzeczywiście zdrobnieniem od imienia Anchensenamon. Jak kończy generał?... Prawdopodobnie równie burzliwie jak poprzednicy. Świadczy o tym fakt, że  został pochowany w nie ukończonym grobie. Jest to największy grobowiec w Dolinie Królów. Na scenę wkracza inny generał, który przyjmie imię Ramzes. Powstaje nowa dynastia: Ramessydzi.

Bibliografia: Philipp Vandenberg:'' Nefertiti'', Ramzes II Wielki''. Bob Brier: '' Morderstwo Tutanchamona''

Kismet: Mahidevran i Hurrem Sultan- najsłynniejsza wojna w haremie, której nie było. Najsmutniejsza historia systemu władzy

 

 

 

 

Mahidevran i Hurrem- najsłynniejsza wojna haremu. Po dziś dzień każdy staje  po stronie którejś z kobiet. Harem albo gineceum. Nie ważne jak nazwiemy to miejsce, Turcy przejęli na swoje nieszczęście cały system władzy po Bizancjum. Także legendarne ''Prawo Osmana"- kiedy  władca po wstąpieniu na tron zabijał swoich braci. Może to wydawać się obrzydliwe, ale w państwie gdzie ma się wyłącznie brutalnych najemników, a nie narodową armię, nie ma innego wyjścia. Zawsze znajdzie się buntownik , chcący obsadzić kogoś bardziej przydatnego wojsku. To nie są poborowi ze wsi, a elitarnie wyszkoleni ludzie, którzy pilnują tego kraju wyłącznie za pieniądze. To nie są też rodowici mieszkańcy tego kraju, to najemnicy(historia nie zna pojęcia wojsko niewolnicze, istnieje wojsko narodowe bądź najemne i nie ważne jak kto trafił do tego wojska). Oczywiście początkowo trafiali do wojska z branki pomijając fakt, że nie była to branka tak straszna jak ją opisują stare książki. Turcy nigdy nie brali dziecka z domu, w którym był jeden syn... Z czasem wielu ludzi dobrowolnie oddawało swoje dzieci do tego wojska licząc na to, że chłopcy zdobędą w przyszłości władze. W czasach Sulejmana do jeniceri może już iść także ten kto chce. Wojny zbyt liczne a co za tym idzie zwiększa się popyt na żołnierzy.

Nie potrafią robić nic innego jak walczyć. Ich formacja jest dziwna niczym sekta, bo rzeczywiście wywodziła się z sekty. Warto to zauważyć i  też przypomnieć sobie jak wyglądała koronacja władcy, nie zmieniona od czasów Bizancjum. Nie był to tylko system Bizancjum, Turcy robili tak już wcześniej. Mehmed Zdobywca jedynie usankcjonował stare prawo fatwą, to nie znaczy, że wprowadził. Prawo to stosowali również Mogołowie czy dynastia Yuan.

To głównodowodzący przyzywał nowego króla i ewidentnie się pytał: czy są jakieś inne możliwości wyboru z rodu panującego, kogoś bardziej godnego.

Władca odpowiadał wtedy: nie ma.

Głównodowodzący pytał: udowodnijcie.

Władca: wynieście trumny.

Po wyniesieniu trumien padało, więc zapłać nam.

Jeśli wojsko wywróciło kotły dochodziło do rebelii, którą nie mógł powstrzymać nikt, bo nie było zwyczajnie kim. Z czasem każdy sułtan płacił więcej, podobnie jak basileus. To był jeden z błędów przejęcia w całości tego systemu władzy. Ileż bzdur napisano na temat tego systemu i tych kobiet w internecie, co gorsza dziś to bóstwo. Niektórzy nazywają te kobiety idiotkami. Nie idiotek nie posyłano do sułtana. Do sułtana trafiają kobiety wyszkolone, kształcone, inteligentne, mądre, wyzwolone. Idiotki zostają służącymi, albo partnerkami jednej nocy... Gdzie potem skończą? W Bosforze.

Mahidevran w serialu na wieść o śmierci Sulejmana zamyka księgę. Przeżyła Sulejmana i  Hurrem w skrajnej biedzie. Czy zasłużyła na swój los? Oprócz Mustafy urodziła jeszcze kilkoro dzieci za nim Sulejman został sułtanem. To czasy kiedy był Sanjakbeyem. Przeżył tylko Mustafa, wszyscy zmarli. To siłą rzeczy nadwyrężyło związek. Była tylko baskandine- główną kobietą władcy.  Odesłano ją z haremu po tym gdy umarł Mehmed, na dżumę. Zarazki przesłano w liście. Sulejman doskonale wiedział, jak do tego doszło. Dlatego decyduje się na odesłanie kobiety, gdyby to wyszło na jaw musiałby ją zabić.

Matka chłopca- Hurrem, też wiedziała. Mehmed był wybrany na następcę z pominięciem Mustafy. Zdecydowanie był według wszystkich historyków najwybitniejszy i ojciec o tym wiedział. Tylko w bardzo starych książkach pomija się Mehmeda. Już wcześniej Mahidevran spaliła chociażby twarz Hurrem, czym tak naprawdę przegrała wojnę o względy partnera. Gdyby mniej walczyła może by wygrała.  Śmierć Mehmeda dokończyła dzieła. Nie pomógł jej sojusz z Ibrahimem, raczej zaszkodził. Ibrahim nawet jeśli początkowo był po stronie sułtana, po ślubie z jego siostrą Hatidże , jak każdy wyniesiony ze zbyt niskiego miejsca na wyżyny się zapomniał. Do sułtana nie dochodzi wiele ważnych dyplomatycznych listów... Ibrahim nie dopuszcza przed oblicze sułtana ambasadorów, stwierdzając, że jest zdecydowanie ważniejszy od niego.To co zrobił w Syrii, kiedy ogłosił sułtanem nie podoba się nikomu. Za łapówkę załatwi co się da. Ludzie przestają go szanować kiedy ustawia nagie posągi w ogrodzie. A sama Hatidże, cóż na pewno odziedziczyła po ojcu chorobę psychiczną, miała chorobę dwubiegunową.  Tak wnioskuje większość historyków,  z opisu jej zachowań. Kilka razy w życiu próbowała się zabić, w końcu jej się udało.Czy była to miłość? Z jej strony na pewno, bardzo chora miłość, bo nie będą jej przeszkadzać nawet zdrady męża. Mimo iż za zdradę sułtanki, sama powinna go zabić.Nie przeszkadza jej także to, że Ibrahim wbrew wszelkiemu prawu pojął sobie drugą żonę. Serial o tym nie mówi, ale niestety to fakt. Gdyby Ibrahim nie był mężem sułtanki nikt by nic nie powiedział, ale jako małżonek Hatidże nie mógł tego zrobić. Stało się to też na pewno solą w oku Sulejmana, było to poniżenie rodu. Hurrem jest prezentem od Ibrahima dla Sulejmana kiedy ten wstępuje na tron. Ponoć wybrał ją dlatego iż  chciała zabić sułtana, ale gdy poznała go zmieniła zdanie. Być może to wyjawiła Hurrem, Sulejmanowi. Ibrahim chce się wykazać na polu bitwy, ale wojnę na Wschodzie przegrywa. Czy chciał powołać swoją dynastię? Z jego ambicją jest to nie wykluczone. Musiał zginąć. I ze względów politycznych była to dobra decyzja. Mahidevran również powinna za co zrobiła umrzeć. Jego ojciec by się nie wahał, czemu przeżyła. Pewnie z tego samego powodu co Gulfem- pierwsza partnerka władcy, bardzo zapomniana. Z jakiegoś powodu pozwolono jej zostać w haremie. Sulejman był wbrew pozorom bardzo sentymentalny, pewnie to zadecydowało o tym, że zostały przy życiu. Najlepiej świadczą o tym listy do Hurrem, ale dalej był panem jednego z najważniejszych państw ówczesnego świata.

Hurrem Sultan znana również jako Roxolana lub Alessandra la Rossa. Jedyna żona w czasach Imperium Osmanów, żaden muzułmański władca nie ożenił się wcześniej ani później, i nie koronował w tym czasie kobiety w żadnym z tych krajów. Do czasów nam współczesnych. Kobieta do której nawet Henryk VIII pisał: ''Moja droga...Wielce oddany ''.Nigdy nie wyrażał się z respektem o żadnej kobiecie, oprócz Hurrem.Na dworze brytyjskim śmiano się nawet, że jedyną kobietą, która mogłaby okiełznać Henryka to Hurrem, ale Sulejman jej nie odda. Hurrem przez 10 lat jest regentką Sulejmana, kiedy ten jest na wojnie. Jako jedyna kobieta nie mieszkała w haremie, ale w apartamentach władcy. Hurrem i Sulejman zostawili po sobie c. 3000 listów miłosnych i dyplomatycznych. Najsłynniejszy wiersz ku czci żony jest czytany, czy dodany do zaproszeń po dziś dzień na wielu tureckich weselach. Ich grobowiec w Stambule to takie mniej znane Taj Mahal. Kiedy powstał Sulejman wszedł do niego, a potem  udał się do Haghia Sophia, miał wykrzyknąć: '' Justynianie , nie da się pokonać Salomona''. Była to aluzja do tego, co powiedział Justynian, kiedy pobudowano świątynie; jakby nie było wzorowaną na świątyni Salomona: '' Salomonie pokonałem cię''.  Salomon, to po turecku Sulejman. Po jej śmierci Sulejman będzie żył jeszcze 8 lat, nie weźmie innej kobiety. Rolę królowej przejmie Mihrimah- córka. Sulejman rozkaże po śmierci złożyć  swoje serce u wezgłowia Hurrem, Selim spełnił prośbę.  Na pytanie czemu Sulejman słucha tej niewolnicy, odpowie :'' Nie jest niewolnicą, jest ze szlachetnego rodu.Z niewolnika uczyniłem wezyra, nazywał się Ibrahim pamiętacie jak skończył, w przeciwieństwie do niego i do was zawsze była mi lojalna. Ktoś jeszcze chce rozmawiać na ten temat, a może odwiedzić Ibrahima''. Hurrem nawet jeśli nią była została wyzwolona bardzo szybko. Nie mogłaby być wtedy żoną. Była , ze szlachetnego rodu, to córka prawosławnego księdza.

Mahidevran zostaje odcięta od pieniędzy w momencie kiedy na jaw wyszło to, że Mustafa spiskował aby zabić ojca. Oczywiście, że spiskował. To nie podważalne,  a że z zemsty Hurrem pomogła się o tym dowiedzieć mężowi...Inna sprawa. Mustafa ginie, jego syn też. Mahidevran żyje odtąd w pałacu bardzo daleko od stolicy, nie stać jej nawet na ogrzewanie i grób dla syna. Sulejman miał stwierdzić,że skoro'' nie chciała żyć ze mną w pokoju, to niech tak będzie''. Dlaczego tak ją potraktował. Sulejman pamiętał co zrobił jego ojciec, kiedy ten był sanjakbeyem. Selim Yavuz , pod koniec życia uwierzył ,że będzie nieśmiertelny, więc zabijał po kolei swoich synów. W dniu mianowania Sulejmana na tron, wysyła mu w prezencie piękny kaftan. Sulejmana ratuje od śmierci, nie opatrzny sługa, który z podziwu chciał ubranie założyć. Czarny futrzany wysadzany kamieniami kaftan był zatruty. Odtąd sułtani będą wysyłali czarne kaftany, tym ministrom i przedstawicielom rządu, którzy ich zdradzili na dzień przed egzekucją. Swoisty znak. Czy można było się nie stawić drugiego dnia w pracy? Można, ale gwardia sułtana i tak by cię znalazła, wtedy nie byłoby jedwabnego sznura, a ścięcie. Jedwabny sznur to tradycja, która przywędrowała aż z Chin, używali jej już Goci i Bizantyjczycy. Czemu? To on jest jedynym szlachetnym i  drogim materiałem, jednocześnie niesamowicie mocnym, pewnym symbolem elity ( dobro luksusowe ), można nim udusić. Jednocześnie zgodnie z azjatycką tradycją nie wolno przelewać krwi szlachetnie urodzonych. Przelewać nie, ale dusić...

Kiedy Hurrem dowie się o tym,że ma raka nie powie rodzinie, ale odwiedzi swoją rywalkę, stan domostwa ją przerazi... Mahidevran ma jedną służkę w jeszcze gorszym stanie zdrowia niż ona. Sprząta sama. Na podłodze leży jakaś resztka dywanu, koniec zimy, pałac jest nie ogrzewany, wszędzie jest grzyb. Być może w tym momencie Hurrem zdaje sobie sprawę jak wyglądałoby jej życie gdyby przegrała tą wojnę. Jest jeszcze ogrodnik pracujący za darmo, to on zobaczy orszak, ale naprawdę nie wie co powiedzieć, kiedy wchodzi do pokoju Mahidevran.  Spotkanie opisała służąca Hurrem , która została z nimi.

''Hurrem Sultan , on nie wie prawda''- miała powiedzieć Mahidevran

'' Moją intencją nie jest ci ubliżać ani poniżać żadnymi słowami''

'' Myślisz, że możesz mnie jeszcze poniżyć?'' Mahidevran rozkazuje wyjść swojej służącej. Mimo iż ta protestuje, że to nie bezpieczne. Mahidevran odpowiada stanowczo:'' Wyjdź, nie oczekuję, że zrozumiesz, jeśli ktokolwiek mnie rozumie to właśnie ona.

Mahidervan zaczyna robić jej wyrzuty: '' Przybyłaś zobaczyć mnie w tej sytuacji, poczuć dumę. Jak biednie żyję. Nie mam nawet służby, wszyscy odeszli, oprócz niej i tego chłopca z sąsiedztwa''

''Nie, noszę w swoim sercu piekło, które noszą wszystkie matki , które straciły swoje dzieci. Któż jak nie my obydwie zrozumiemy się lepiej''

Mahidevran zaczyna się buntować i wyrzucać zarzuty o śmierci Mustafy, ale Hurrem przerywa jej.

''Mahidevran i ty ja wiemy. Kto zabił Mehmeda? Kto był pierwszy. Teraz odszedł Cihangir. Jeśli chcesz możemy się teraz nawzajem pozabijać. ''

''Znasz odpowiedź , więc po co przybyłaś''

''Niedługo dołączę do Mehmeda i Cihangira. Chcę pozamykać wszystkie nie załatwione sprawy i zapytać o wybaczenie. Ja wybaczam ci wszystkie winy. Niech Bóg je osądzi. Kiedy odejdę moi synowie zaczną walczyć, dołączy do mnie jeden. Ten świat, ten system... Obydwie wiemy, tu może być jeden władca. Jesteś zdolna mi wybaczyć?''

'' Wybaczam ci wszystkie twoje winy, Wybaczam i niech Bóg je osądzi. Niech Bóg będzie z tobą''

Sułtanka Hurrem robi jeszcze coś zdejmuje swoją biżuterię i daje ją Mahidevran.

 ''Zapłać tym za opał. Obiecuję ci, że sprawię, że ten dom chociaż trochę będzie przypominał dom kobiety sułtana''

Pytana Mahidevran czemu wybaczyła Hurrem miała odpowiadać: 

''To była najlepsza forma aby ją ukarać, albowiem do śmierci zadawała sobie pytanie, jak mogłam jej to wybaczyć. Byłaby szczęśliwsza gdybym tego nie zrobiła. Bóg nas osądzi. W naszej sytuacji, tylko ja i ona wiedziałyśmy, rozumiałyśmy. Nie miałyśmy wyboru.''

Selim wyremontuje dom Mahidevran, to on sam wysłał z informacją do niej swojego zaufanego człowieka, jeszcze w czasie gdy śmierć sułtana ukrywano. Hurrem z własnej kiesy przesyłała pieniądze dla Mahidevran, jeszcze kiedy żyła. Selim dokończy budowę mauzoleum Mustafy. Ten sułtan, który wysłał wojska pod Lepanto, też jest traktowany przez historię jednostronnie źle. Bitwa była tak naprawdę nie rozstrzygnięta, a większa siła wojsk była po stronie Tureckiej.Selim zdobył też Cypr. Europejskie teksty z tamtych czasów, dziś już to wiemy; to mity. Selim całe życie będzie zapijał decyzję o zabójstwie brata, ale on sam był w tym systemie ofiarą. Nie miał wyboru. Selim zaprosił również Mahidevran do stolicy. Legendy mówią, że któregoś dnia Mahidevran powiedziała Selimowi, jedno''  Marzyłaby, żeby któregoś dnia nikt z nich nie musiał podejmować tych decyzji. Wyborów, których dokonali oni wszyscy, ale zdaje sobie sprawę, że jeśli kiedyś to się stanie Konstantynopol umrze, narodzi się całkiem nowe państwo. Nie staraj się pokonać mitu ojca. Nikt nie może pokonać Sulejmana''. Mahidervan dożyła 82 lat, przeżyła o dwadzieścia męża. Kiedy Selim nie wiedział co począć, pytał ją o zdanie. Zawsze odpowiadała; mówiąc, że tak postąpił by ojciec bądź jego matka. Serial o tym nie wspominał, w sumie była to historia Sulejmana, scena spotkania owszem była. Szkoda bo obaliłoby by to mity pomiędzy tymi kobietami i nie narodziłoby się wiele internetowych bzdur. Nie było pomiędzy nimi nienawiści , był system i te jak niektórzy je nazywają ''idiotki''  pragnęły tylko jednego. Czegoś, co każda nie patologiczna matka pragnie. Każda normalna matka tego pragnie nawet w świecie zwierząt- aby ich dzieci przeżyły. Nie miały innej drogi aby to osiągnąć jak obsadzić ich na tronie. Pewnie w innym systemie zostałby przyjaciółkami. Gdyby tak bardzo się nienawidzili... Selim nie musiałby spełniać ostatniej woli matki, a Mahidevran pomagać jemu.  Turcy nigdy nie zmienili nazwy państwa, ani stolicy. Dalej używali nazwy Konstantynopol i Bizancjum, ewentualnie Złota Porta. Słowo Istambuł, zrodziło się z francuskiego nie zrozumienia ambasadorów tureckich z wyrażenia '' we back to new city''- ''is tin polin''. Nazwy Turcja i Istambuł pojawiły się wraz z nastaniem Kemala Ataturka. Jeśli oceniacie tych ludzi, bo już musicie. Nie róbcie tego przez pryzmat dzisiejszych czasów, ale tamtych. A wtedy zrozumiecie ich lepiej. Kismet... Grecy zapisują oczywiście to słowo inaczej, ale wymawiają podobnie. To nie tylko jak tłumaczy się na języki zachodnie przeznaczenie, to coś dużo więcej i bardzo trudno to wytłumaczyć ludziom z ''łacińskiego'' kręgu kulturowego. Los tej rodziny to właśnie Kismet, dziwny krąg bez wyjścia. Krąg zdarzeń,z których nawet jeśli masz inną opcję musisz wybrać tą najtrudniejszą.

 

 

Bibliografia: S.Łątka ''Tajemnice haremów'', ''Sulejman Wspaniały'', Leslie Pierce ''Roxolana'', Stanford J.Shaw '' Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej'', Iwona Kienzler ''Imperium Osmańskie we władzy kobiety'', John Freely''Prywatne życie sułtanów'', ''Osmanowie'' seria ''Dynastie świata''

Ostatnia taka księżniczka. Shahbanu Soraya Esfandiary Bakhtiary

Młoda Soraya

''Kim zostaniesz jak dorośniesz Sorayu?

- Aktorką, albo księżniczką... Ale chyba wolę być księżniczką''.

Tak opisywał odpowiedź na zadane  pytanie swojej siostrze brat Sorayi . Sorayi było dane zostać zarówno księżniczką jak i aktorką, żadne z tych zadań nie przyniosło jej szczęścia, a można stwierdzić, że doprowadziło do zguby...

Soraya była córką wodza nomadów z plemienia Bakhtiary oraz Niemki Evy Karl, urodzonej w Moskwie. W 1951 roku została drugą żoną shahanshaha , który był starszy od niej o 17 lat. Rodzina Pahlavi była  tak naprawdę sztucznie osadzonym rodem na tronie Iranu wspieranym przez Amerykanów i Brytyjczyków. Czy ich rządy nie wiedziały o prześladowaniu , buntach przeciwników rodu i wprowadzanym terrorze? Oczywiście, że wiedziały, ale potrzebowały rodu, aby zatrzymać konkurencyjną Rosję w walce o złoża ropy. Jednak to nie historię Pahlavi będziemy opowiadać. Plemiona nomadzkie przebywające na terenie Iranu, popierały politykę Rosyjską, mimo iż rodzina Sorayi była odległa od paktowania z kimkolwiek,ten fakt mógł być powodem decyzji o wyborze jej na żonę.  Czemu Rosjan? Odpowiedź od pra wieków jest ta sama. Rosjanie wysyłają ludzi, którzy znają język, obyczaje i kulturę... Podczas gdy Amerykanie i Brytyjczycy dziwują się nawet temu, że o dwunastej w południe nie kupią bułki i zawsze patrzą z góry. Ta polityka nie przyciąga chętnych na Bliskim Wschodzie jedynie w Europie, ale tu nie ma takich różnic kulturowych.

Zdjęcie ślubne Sorayi w słynnej sukni od Diora

Khalil Esfandiary był ambasadorem Iranu w Niemczech, potem tam pozostał. Było to tak na prawdę w pewnym sensie  dobrowolne  wygnanie , gdyż Khalil ponoć miał mieć zatargi z rodziną i nie zgadzał się całkowicie z polityką dworu.Nie ma jednak dowodów na to, że z kimkolwiek potajemnie współpracowali. Nawet jeśli to jako szesnastolatka Soraya na pewno o tym nie wiedziała. W 1948 roku Soraya została przedstawiona shahinshahowi; sam pierścionek zaręczynowy był ogromnym diamentem ważącym 22,37 ka.Ślubem  władze Iranu chciały przede wszystkim zaskarbić sobie nomadów, choć wielu chce wierzyć iż była to wielka miłość, może i była, ale jak pokazał los wyłącznie ze strony księżniczki. Soraya studiuje w Londynie angielski, interesuje się aktorstwem, ma europejskie maniery, zna kilka języków, ma dobry gust i jest piękną kobietą. Wychowywana jest jednak w domu tolerancyjnym bynajmniej nie muzułmańskim , co w Iranie przysporzy jej kłopotów... Soraya otrzymuje tytuł Shahbanu. Szybko pojawiły się spekulacje, że pewne zapisy w kontrakcie ślubnym miały świadczyć o tym, że kobieta wiedziała o tym iż jest nie płodna a nawet, że popełniła aborcję.Jeśli ktoś coś wiedział to nie wtedy. Na pewno odbyło się badanie odnośnie dziewictwa, na punkcie, którego muzułmanie mają chorobę psychiczną i potrafią płacić po dziś dzień miliony za dziewicę na jedną noc. To dość śmieszna tradycja wszystkich Religii Ksiąg, w żadnych starożytnych kulturach nie było to w cenie. W pierwotnym judaizmie również nie i napłynęło wraz ze zetknięciem się prawdopodobnie z Grekami z Aten. Powód był jeden: żona króla ma rodzić dzieci, jak można wiedzieć o tym, że kobieta jest płodna biorąc sobie dziewicę. Prawdy nie poznamy, ale należny pamiętać, że o ile Reza z początku ubóstwiał swoją żonę, o tyle jego matka i siostra serdecznie jej nienawidziły; choćby za to, że wtrącała się do polityki,a shah zaczął się sprzeciwiać zdaniom wygłaszanym przez matkę i siostrę. Sam dwór tworzył więc plotki aby zdyskredytować kobietę, która od pierwszego momentu zaskarbiła sobie serca poddanych bardziej niż władca. Na weselu pojawiło się 1600 gości. Józef Stalin wysłał w prezencie ślubnym czarne hebanowe biurko wysadzane diamentami. To przykład na to, że chyba tylko nasza władza nie umiała korzystać z jego hojności. Kiedy zaproponowano pierwszemu towarzyszowi czy chce w Warszawie '' Straszny sen pijanego cukiernika''czy metro,ten wybrał ''sen'', a mógłby mieć w stolicy dużo lepszy pałac. Zużyto 1'500 t kwiatów do dekoracji sali. A suknię wartą 1,200 000 mln,  wysadzaną kamieniami zaprojektował Dior. Był to ostatni tak drogi dworski ślub. Nawet Windsorowie nie przekroczyli nigdy tych kosztów.Soraya nie była muzułmanką, jak sama stwierdziła kiedy przybyła do Iranu  nic nie wiedziała o tym kraju, oprócz kilku legend i baśni.Religię zmieniła przed ślubem. Już podczas podróży z lotniska zorientowała się, że luksusowe wystawne życie shaha nie ma nic wspólnego z realiami życia ludu.Mimo iż zastosowano metodę Potiomkina i opłacono przebranych paru eleganckich ludzi, znalazło się paru wrednych'' wichrzycieli'' .Lud potrafi być wredny, jak śmie ''nie chcieć tej michy ryżu i żądać czegoś więcej''.

Słynna suknia ślubna

Po pięknym oszałamiającym ślubie pojawiły się problemy, które niszczyły małżeństwo. Jednym z nich był przyjaciel shaha Ernest Perron, czołowy polityk i doradca, który najbardziej brudził  ręce, przede wszystkim był mizoginem. Od początku nienawidził żony shaha. Ona sama po latach miała twierdzić, że związek shaha i Ernesta był zbyt bliski. ''Ernest był homoseksualistą, który nienawidził kobiet, wszystkich kobiet, jednocześnie miał usposobienie ściśle makiawelistyczne i potrafił wpływać na ludzi''. To Perron jako pierwszy wyzwał ją publicznie od dziwek i zarzucił jej niemoralność, stwierdzając, że powinna zajmować się rodzeniem dzieci jak dobra muzułmanka i niczym więcej. Publicznie wypytywał ją o orgazmy w łóżku z szachem w sprośny prymitywny sposób. Soraya wyrzuciła go z pałacu, a on zaczął rozpuszczać plotki, choćby o tym  ile to kochanków  miała przed shahem . Soraya nie pasowała do ortodoksyjnego muzułmańskiego świata: wykształcona, paląca, decydująca sama o tym kiedy wychodzić i z kim, na balach pojawiała się w przebraniu jako Madamme Pompadour.Co gorsza poprzez liczne pomoce charytatywne i wspieranie ludności biednej, odwiedzanie szpitali i zwyczajne wychodzenie do ludu , budowanie kanalizacji czy zajmowanie się dolą wałęsających psów zaskarbiała sobie uwielbienie ludzi, którego żyjący w pałacu shah nie miał. Soraya widziała to czego shah i jego rodzina nie chcieli widzieć, że to państwo jest totalnie dojone. Bolała nad zacofanym systemem edukacyjnym, który nie dawał równych szans rozwoju, a przy tym nie tworzył elity, która mogłaby konkurować z przysyłanymi z Europy: inżynierami, dyrektorami i wszystkimi którzy przyjeżdżali, zarządzali,  wzbogacając się na irańskich minerałach i ropie, podczas gdy lud nie widział z tych pieniędzy nic. Shah miał jeszcze jeden problem, który matka i siostra wykorzystały , rozładowywał emocje poprzez seks (prawdopodobnie był seksoholikiem) szybko zaczęły pojawiać się kochanki oczywiście wybrane przez rodzinę, podsyłające informacje co i jak rozstawiać w rządzie. Soraya tego nie akceptowała, Farah już tak.To dzięki Sorayi wizyta w Rzymie zakończyła się owocnie, to wydarzenie było  jednak już zapowiedzią przyszłości.

W 1954 Soraya udała się do USA z mężem; wizyta była dyplomatyczna, ale Soraya odwiedziła również lekarza. Poddała się badaniu, po którym stwierdzono, że jej szanse na zajście w ciąże są bardzo małe. W gazetach irańskich pojawił się artykuł o tym, że Soraya jest badana psychiatrycznie oraz jak bardzo spiła się w Miami. Umieszczono również zdjęcie cesarzowej w bikini, co bardzo obraziło ortodoksyjnych muzułmanów. Po raz pierwszy zrobiono z niej publicznie wariatkę.  Powoli zaczęto tworzyć i podsycać nie chęć niektórych środowisk, przedstawiając jakie to zło idzie za cesarzową z  tej zepsutej kultury Zachodu, tłumacząc jak dobrze jest tak jak jest, w burkach, braku podstaw kształcenia choćby z zakresu biologii (tego przedmiotu nie ma w państwach muzułmańskich).Soraya ubolewała nad tym, słusznie twierdząc, że z braku wiedzy o swoim ciele i wiary w gusła rodzi się większość chorób. Prawda jest taka, że nie dano jej szansy zajść w ciążę z shahem. Osaczana przez rodzinę, wiecznie podenerwowana sprawą swojego brzucha nie miała na to szans. W końcu zebrała się rada starszych i zadecydowała o rozwodzie z księżniczką. Dano jej jednak szansę;  może pozwolić shahowi wziąć drugą żonę, a sama oczywiście usunąć się w cień. W 1958 doszło do rozwodu. Shah pojął nową żonę, jednak mimo wszystko nie pozwalał Sorayi o sobie zapomnieć.Nie zaproszony odwiedzał ją, a także robił wyrzuty po tym jak związała się po rozwodzie z kimś innym. Wysyłał prezenty, a jednocześnie odsuwał ją zasłaniając się nową rodziną.Cały czas manipulował jej uczuciami. Kiedy już na wygnaniu shah umierał; Soraya napisała do niego list stwierdzając, że ''zawsze go kochała, rozumiała i chciałaby zobaczyć ostatni raz''. Shah odpisał, że on również ją kochał, ale ze względu na obecność nowej żony nie mogą się spotkać. Po śmierci shaha, mimo iż Farah mieszkała w Paryżu, kobiety unikały się i nie spotykały. 

Soraya osiadła we Francji i tu rozpoczęła swoją karierę jako aktorka. Już wcześniej wystąpiła w filmie, ale wtedy mąż zabronił go upubliczniać z zazdrości. To we Francji i we Włoszech była najbardziej popularna, o jakości filmów można dyskutować. Związała się z Franco Indoviną, z którym podobno miała zajść w ciążę i oddać dziecko. Być może poroniła, rodzina Sorayi nie jest chętna do udzielania informacji o niej, jakby się czegoś bali. Spędzili ze sobą pięć lat, a Franco chciał się dla niej rozwieść z żoną.  Po jego śmierci popadła w depresję i zniknęła ze sceny.Franco zginął w wypadku samolotowym. Po  śmierci Sorayi kilka kobiet podawało się za jej córki. W 2001 roku świat obiegła informacja o śmierci drugiej żony ostatniego shahanshaha Iranu Rezy: Sorayi Esfandiary- Bakhtiary.Księżniczkę znaleziono martwą w jej mieszkaniu w Paryżu.Kobieta zmarła w niewyjaśnionych okolicznościach, przyczyną był krwotok śródmózgowy od uderzenia w głowę.Została znaleziona na podłodze. Do dziś nie podano jak to się stało, a jej brat dokończył żywota wkrótce po tym jak zapowiedział, że należy zbadać przyczyny śmierci Sorayi, bo jego siostra wiedziała za dużo; miała to być wiedza o rewolucji w Iranie. Ten artykuł pojawił się w prasie i bardzo szybko zniknął. 

 Bijan umarł tydzień  później. Sprawa ucichła. Na pogrzebie byli potomkowie shaha. W 2003 Włosi nakręcili film ''Soraya'', opowiadający losy Sorayi jako cesarzowej. Film z Anną Valle w roli głównej był bardzo popularny, niestety u nas włoskie filmy są rzadko pokazywane, wynika to z dobrych praw autorskich, należy płacić np. za powtórkę, dlatego też trudno go  znaleźć w internecie . Włoskie filmy nawet jeśli się tam  pojawiają szybko są usuwane.  Soraya jest pochowana w Monachium. Iran po rewolucji cofnął się w rozwoju mentalnym o kilkaset lat,gospodarczo jest nie lepiej. Jedyne co ma do zaoferowania to tak naprawdę walka ideologiczna z Israelem i ropa,  choć próbuje prężyć bardzo zardzewiałe muskuły, na każdą z ofert oczywiście może się ktoś połaszczyć. Czy przywrócenie na tron rodu Pahlavi byłoby dobrym rozwiązaniem, byłaby to tylko kolonialna zmiana.Ród Pahlavi już raz udowodnił iż nie jest w stanie widzieć problemów ludu,ale świetnie go doić. Interesujący jest fakt, że obecnie coraz więcej słychać o tym rodzie, jakby wychodził z cienia. W historii Sorayi jest na pewno wiele tajemnic. Sama historia  swatania z shahinshahem.  Raz pojawia się wersja, że był to wspólny znajomy; zwykły fotograf, który poznał władcę na przyjęciu i akurat mu się przypomniało, że ma znajomą idealną kandydatkę na żonę. Innym razem mowa o zwykłej swatce, która pokazała zdjęcie.Zwykła swatka z ulicy, nie możliwe na tak wysokich szczeblach. Taka historia jest aż zbyt naciągana. Pytanie czemu akurat Esfandiary, wszyscy wiedzieli, że pozostał w Niemczech bo miał konflikt z władzą, albowiem nie akceptował ich polityki. To było takie dobrowolne lepsze wygnanie. Kiedy umiera znana postać już tak jest, że pojawiają się o niej filmy i biografie.

Jedno z ostatnich zdjęć Sorayi

Tymczasem od śmierci Sorayi nie pojawia się nic. Strona rodu Bakhtiary jest na jej temat  zdawkowa.  Dziwne , że nie chwalą się tak znaną postacią z rodu.Dane są tak ''suche'' ,że wydaje się iż przeszły przez kilkunastu cenzorów, a wikipedia wie o niej więcej niż rodzina. Strona rodu więcej opowiada się o jej dzieciństwie niż o późniejszych latach.  Jedyną książką o Sorayi są tak naprawdę jej pamiętniki. Pamiętniki jak to pamiętniki; wiele można z nich odjąć , wiele dodać, ale źródłem prawdy nie są. Interesujący jest też prezent od Józefa; czemu aż tak się wykosztował. Jeśli były  powiązania z  którymkolwiek z mocarstw nie dożyjemy publikacji aktów, ale jeśli Iran chce być całkowicie wolny i niezależny powinny one ujrzeć światło, inaczej zawsze  będą kolonią. Sama Farah również wydała swoje pamiętniki, związek z shahem opisuje w przeciwieństwie do Sorayi, aż tak idyllicznie ,że jest to nawet za słodkie na telenowele. Tak wspaniała żona i mąż po prostu nie istnieją. Sami Persowie, nawet jeśli żyli wyłącznie na korzonkach przez tysiąclecia dbali o  bardzo dobrze wyszkolonych szpiegów. Używali oni często tak prostych a jednocześnie niesamowitych metod, że można otworzyć oczy ze zdumienia np. parasolki z bronią w rączce czy, od antycznych czasów znane trujące pierścienie, zatrute  książki. Im również bardzo może zależeć na życiu w takim kraju jaki jest. Soraya odnalazła szczęście w drugim związku, śmierć partnera ją dobiła, czy rzeczywiście mieli dziecko na które w tajemnicy łożyła pieniądze? Czy w ogóle jakieś było? Z czego wzięła się ta plotka?Kto zapłacił tym  dziewczynom podającym się za jej córki? Same na to nie wpadły, a mowa o kilkunastu osobach. Majątek odziedziczył po Sorayi i jej bracie jego szofer. Soraya to  bez wątpienia legenda. Wielka szkoda, że staje się zapomniana.Za życia z  czasem przylgnęło do niej określenie: "Księżniczka o smutnych oczach''.

Grobowiec rodziny Bakhtiary

Bibliografia: Soraya Esfiandary Bakhtiary: en.wikipedia, historyofroyalwomen.com , www.bakhtiarifamily.com,