99% ludzi harem kojarzy się z zamkniętymi nieszczęśliwymi kobietami, które nie mają nic do powiedzenia oraz ich panem i władcą, który decyduje o każdej czynności ich życia zaspokajając swoje rządze. W rzeczywistości harem czy bizantyjski gynaikeion, to nie miejsce odosobnienia pełne ''pustych'' kobiet, które zaspokajają rządze sułtana. Starożytny harem egipski czy perski, bizantyjski gynaikeion czy wreszcie najsłynniejszy harem Osmanów, to miejsce wpływowych kobiet, często bardziej potężnych niż nie jeden europejski król. To feministyczne miejsce , zdecydowanie tak. Po za tym w haremie nie mieszkają jedynie partnerki władcy, ale również jego matki, ciotki i siostry. Wiele z kobiet przebywających w haremie nigdy nie zobaczy władcy, są prezentami od sojuszników, które władca wyda gdzieś dalej lub znajdzie im mężów. Tylko nie liczne dostąpią zaszczytu i nie będą kobietami na jedną noc,ale na wiele. Wbrew pozorom ci władcy, byli bardziej monogamiczni niż nie którzy oficjalnie monogamiczni europejscy królowie. Niektórzy naprawdę kochali swoje kobiety. Cesarz bizantyjski również miał swój harem - to tzw. gynaikeion. To system gynaikeionu, przejmą sułtani dynastii Osmanów, będzie on funkcjonował tak samo jak gynaikeion ich poprzedników, łącznie ze sławnym ''Prawem Osmana'', które funkcjonowało już w czasach bizantyjskich. Mehmed Zdobywca zainspirował się tradycją podbitej dynastii i ustanowił prawo, które na cześć legendarnego założyciela dynastii zostało oficjalnie nazwane ''Prawem Osmana''. W dniu koronacji zabijano wszystkich braci władcy..Nazwa to także uproszczenie naszej kultury, albowiem ten system stosowali również Mongołowie w tym chińska dynastia Yuan oraz w zmienionej formie Mogołowie( nie to nie jest to samo co Mongołowie); ci jednak zmuszali swoich braci do codziennego wypijania opium co w końcu doprowadzało do śmierci z przedawkowania. System ten jak podkreśla prawdopodobnie słusznie Andre Clot był systemem wszystkich dynastii, które powstały z ludów koczowniczych azjatyckich stepów, które żyły głównie z wojaczki. Przez kontakty handlowe trafił do Bizancjum. Powód był prosty twarde życie, dowodzenie wytrawnymi wojownikami wymagało twardego jedynego przywódcy, który mógł mieć pewność przeżycia wyłącznie jeśli wyeliminował tych, których można było obsadzić na tronie zamiast niego i wykorzystać do wywołania buntu. Albowiem mamy odczynienia ze zbyt wieloma silnymi osobowościami. Trzeba na prawdę wczuć się w tamte czasy i poznać historie tych krajów i ludów aby zrozumieć ten system, a także w psychologię zawodowych żołnierzy, którzy czynią okrucieństwo codziennie, zwykłych ludzi którzy muszą przeżyć na stepie czasem wiele tygodni bez dobrego jadła. Słabi ludzie nie mają tu szans a co za tym idzie również słabi władcy. Brutalność była na porządku dziennym i przetrwała usankcjonowana wiekami trudnej egzystencji. Nie należy absolutnie patrzeć na niego przez pryzmat współczesności nawet tamtych rejonów. Niektórzy europejscy władcy również eliminowali swoje rodzeństwo. Jest to temat bardzo długi i jeśli ktoś chce go zgłębiać polecam mistrza Machiavellego '' Sztuka Wojny'', albo któreś z książek z bibliografii.Okrutne, być może. Ale pamiętajmy, że zarówno Bizancjum jak i Złota Porta są państwami, które korzystają wyłącznie z sił wojsk najemnych( Jeniceri to dalej wojsko najemne w terminologii politycznej i wojskowej choć większość z nich pochodzi z jasyru nie są tego samego pochodzenia co naród dla którego pracują) . Takich żołdaków, przekupić jest bardzo łatwo. Jeśli chce się utrzymać tak ogromne państwo, a rodzina królewska jest wybitnie wykształcona właściwie nie ma innego wyboru. Najlepiej pokazuje to historia kobiety zwanej przez Greków ''Ostatnią basileusą''- to Anastasia zwana później Mahpeyker Kosem Sultan, przedostatnia kobieta ery Sułtanatu Kobiet, która tak naprawdę doprowadziła do upadku państwa, wprowadzając system tzw. Złotej Klatki. Odtąd bracia sułtana będą zamknięci wraz z wykastrowanymi kobietami w specjalnych apartamentach bez dostępu do edukacji, możliwości wyjścia na zewnątrz.Nie oznaczy to ,że ''Nieśmiertelni'' po niego nie przyjdą. Kim są ''Nieśmiertelni'', istnieją już od czasów starożytnego Rzymu, to specjalna gwardia na rozkazy władcy. Mają ucięte języki i przebite bębenki, bądź są od urodzenia głucho-niemi. Czemu? Mają wykonywać rozkazy, o których nikt nie może wiedzieć i być w tym perfekcyjni, albowiem gdy nie słyszą krzyku ofiary; nie zawahają się. To najlepiej opłacane stanowisko w tym świecie. Nie dość , że większość z następców tronu nawet jeśli dożyje i wyjdzie ze ''Złotej Klatki'' to będzie głównie psychicznie chora, nie mówiąc już o przystosowaniu do rządzenia,wiedzy o zastanym świecie. Mogą znudzić się wojsku. To wojsko wiedząc o tym , że gdzieś tam siedzi jakiś następca, być może lepszy obali obecnego władcę i wybierze następnego, który będzie bardziej ''wdzięczny'' i ''uległy''. Pod koniec ery sułtanatu Osmanów, władcy zmieniać się będą najrzadziej co pół roku. Będą wybierani, obalani, znów obierani, a w końcu zabijani. Jeden ze znanych historyków zauważył chyba słusznie- smutną prawdę ,że dla tych ludzi byłoby lepiej gdyby Prawo Osmana trwało nadal, to był zdecydowanie bardziej miłosierny system niż dawanie tym ludziom nadziei i tworzenie wariatów, niebezpiecznych swoimi decyzjami dla milionów istnień.
Współcześni pisarze przedstawiają Izabele Katolicką, za ideał feminizmu, jedyną kobietę, która rządziła w tamtych czasach na świecie. Smutna prawda jest zupełnie inna. Izabela jest tak naprawdę kobietą,która oprócz inkwizycji, czystek etnicznych (czym doprowadzi do zastoju edukacji w Hiszpanii) nie osiągnęła sama nic. Ona musi mieć do tego męża. Z czasem zacznie wykazywać chorobę psychiczną dziedziczoną po matce, a już najgorszym przykładem będzie jej córka Juana la Loca.Być może dzięki odkryciom Kolumba jest najbogatszą kobietą na świecie i być może rozkaże dbać o Indian, ale nigdy nie wprowadzi tego w życie. To początek niewolnictwa w Ameryce. A po za tym ta kobieta tak naprawdę jest uzurpatorką. Nie możemy jej jednak odebrać tego że to wpływowy człowiek, choć i ona musi się liczyć z mężem, który coraz mniej lubi jej feminizm. W końcu to okres w dziejach zwany Epoką Największych Władców. Nigdy wcześniej w historii, ani później w jednym okresie nie władało światem aż tylu wybitnych władców, którzy zmienili oblicza świata: Henryk VIII, Izabela Katolicka, Ferdynand Aragoński, Cesare Borgia ( choć nie jest koronowany, to tak naprawdę władca), Akbar Wielki, Sulejman Wspaniały i Hurrem Sultan.
Kim jest Hurrem Sultan , wielbicieli serialu Wspaniałe Stulecie nie trzeba uświadamiać. To pierwsza w historii , kobieta , która rozpocznie okres w dziejach zwany '' Sułtanatem Kobiet''; kobiet, które będą decydować o losach Imperium Osmanów i Europy, przez dobre kilkadziesiąt lat. I nikt nie osiągnie takiego wpływu z kobiet w Europie, oprócz Elżbiety Tudor i Katarzyny de Medici jak one, a Maria Stuart kiepsko skończy. Sami Szkoci przyznają ,że popełniła wiele błędów. Wróćmy do Hurrem, Anastasia lub Alessandra Lisowska, córka popa pochodząca z terenów ówczesnej Polski. Zapomniana kobieta , porwana w jasyr, o której państwo Polskie przypomni sobie , kiedy będzie cierpiało głód... Może sułtanka wyśle nam zboże. Sułtanka będzie sponsorować Jagiellonów przez kilka lat, a listy wysyłane pomiędzy nią a Zygmuntem Starym , czy Sulejmanem a polskim władcą można zobaczyć w archiwach w obydwu krajów. W Europie Hurrem znana jest bardziej jako Roxolana (być może imię wzięło się od nazwy miejscowości, bądź jakiegoś określenia związanego z Rusią) a także Alessandra la Rossa, ze względu na rudy kolor włosów. Sulejman ją uwielbia. Tworzy precedens w historii, niewolnica zostaje uwolniona, a także jako jedyna w historii Bliskiego Wschodu kobieta , zostanie pełnoprawną żoną władcy i koronowaną kobietą. To nie zdarzyło się i się nie zdarzy. Przez 10 lat wojen sułtana, Roxolana będzie rządzić państwem w jego imieniu, twardą ręką. Sulejman rozwiązuje harem, a żona zamieszkuje z nim. Sułtan nie zwiąże się z nikim po jej śmierci. Wymienią między sobą kilka tysięcy miłosnych listów i poematów. A najsłynniejszy wiersz Sulejmana do żony, porównujący ją do wszystkich zdobyczy terytorialnych i światła, recytowany według legend podczas jej śmierci, stanie się po dziś dzień najsłynniejszym wierszem miłosnym, często wykorzystywanym na ślubnych zaproszeniach w kulturze Bliskiego Wschodu. Hurrem zostanie pochowana w specjalnie zbudowanym dla niej mauzoleum Suleymaniye, to taki mniej znany Tadż Mahal. Sulejman umiera wiele lat później podczas ostatniej wyprawy na Węgry, przez 40 dni, jego śmierć będzie ukrywana. Ciało spoczywa w namiocie, a w tym czasie Selim wstępuje na tron. Selim wypełnia wolę ojca. Serce Sulejmana zostaje wycięte , a tajemniczy kurier wiezie je do Istambułu. Serce zostanie złożone w trumnie żony. Dzięki temu kłamstwu Turcy zwyciężają. Ciało zaś zostanie zabiorze Selim gdy przybędzie z wojskiem . Sulejman podobnie jak jego przeciwnicy Habsburgowie przed śmiercią napisze ostatni wiersz... Wiersz o śmierci. Wymieni w nim swoje tytuły , podboje , a na końcu przeprosi za grzechy i doda ''Została tylko garść ziemi. Niech świat pamięta że żył na nim Suleyman. Zwykły boży sługa Suleyman''. Znów wielki, jedyny w historii noszący tytuł: ''Wspaniały'', nie pyszni się sobą.
O Akbarze Wielkim, pierwszym władcy z dynastii Mogołów, nie dochodzi do naszego kraju wiele informacji, szkoda ten człowiek to również niesamowita historia. Historia człowieka, który jedyne co umie to walczyć. Akbar do końca życia nie będzie umiał czytać, w jego życiu nie było czasu, ani możliwości na to aby się tego nauczyć.Prawdopodobnie miał też dysleksję, której w tamtych czasach nie umiano opanować. Mimo to jest to jeden z najwybitniejszych umysłów epoki i jedyny władca w dziejach Indii, który zjednoczy te wszystkie istniejące tam kultury. Będzie wielbiony przez obydwie strony. Dzięki czemu... Dzięki żonie. Abar wybiera na żoną radżpucką księżniczkę zwaną Hira Kunwari lub Mariam uz Zamani w literaturze częściej Jodhaa bai (Jodhaa bai- według legend, zostawmy tak dla uproszczenia nie zagłębiając się w spory historyków). Księżniczka na dworze nie jest lubiana, przede wszystkim przez mamkę władcy, która jest zazdrosna o wpływy na Akbara, ale władca jest nią zafascynowany.Ta Radżpudka, umie walczyć w ręcz, jest oczytana , wykształcona, wojownicza. Pan jest w niej tak zakochany, że podobnie jak Sulejman ustanawia precedens. Jego żona nie przechodzi na islam , ale mimo to zostaje prawowitą żoną. Akbar pozwala jej się modlić na głos, co wielu przeszkadza. Wreszcie Akbar nie rozkazuje burzyć świątyń innych religii. Jego żona wydaje edykty , a hindusi nie muszą płacić podatku od innej religii. Ich losy opowiada bardzo dobrze film Jodhaa Bai z Aischwarya Rai. Obydwoje zostawią swojemu synowi najbogatsze państwo ze wszystkich państw istniejących w owym czasie. To również najbogatszy okres w dziejach Indii. Akbar wprowadzi specjalną swoją synkretyczną religię Din-i-Illahi, tolerancyjną, akceptującą kulty istniejące na terenach jego państwa takie jak zoroastrianizm, hinduizm dźinizm, buddyzm , islam z każdej religii weźmie po trochu , ale tylko te najlepsze rzeczy. Oczywiście po jego śmierci ten kult, tak jak w przypadku idei Akhenatena upadnie. Dżahangir będzie już mniej tolerancyjny. A sam Akbar, bardzo długo uważano, że umarł w wyniku dyzenterii, dziś uważa się, że ktoś mu pomógł... Przyczyną tego była tolerancja.
Bibliografia: S.Łątka ''Tajemnice haremów'', ''Sulejman Wspaniały'', Leslie Pierce ''Roxolana'', Stanford J.Shaw '' Historia Imperium Osmańskiego i Republiki Tureckiej'', Iwona Kienzler ''Imperium Osmańskie we władzy kobiety'', John Freely''Prywatne życie sułtanów'', ''Osmanowie'' seria ''Dynastie świata'' ,Jean Claude Cheynete ''Świat Bizancjum '',Judith Herrin'' Bizancjum niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium'', ''Łaciński Wschód ''Michel Balard,Zdzisław Dobrzyniecki'' Intrygi Bizantyjskie'',
''Teodora ''Paolo Cesaretti,''Justynian i Imperium Bizantyjskie'' James Allan Evans,''Sułtanka Kosem władza i intrygii w haremie'' Ozlem Kumlurar, Dynastie świata ''Wielcy Mogołowie''
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz